در بدن انسان ریه نقش بسیار مهمی دارد، وظیفه آن اکسیژن رسانی به بافت‌ها و اندام‌های مختلف بدن است. اگر تنها سه دقیقه اکسیژن به مغز نرسد، فرد جان خود را از دست خواهد داد. ریه هم مانند هر عضو دیگری از بدن میتواند مورد حمله باکتری‌ها و ویروس‌های بیماری زا قرار بگیرد. اما آنچه بیش از هر موضوع دیگر اهمیت دارد جلوگیری از ابتلا به این بیماری‌ها است. در این مطلب می‌خواهیم در رابطه با بیماری آمبولی ریه بیشتر صحبت کنیم. این بیماری مربوط به ریه فرد است و در صورت عدم درمان به موقع میتواند موجب مرگ فرد شود. البته این بیماری تنها مخصوص قشر خاصی نیست. در ادامه با امبولی ریه سالمندان بیشتر آشنا خواهید شد.
علائم آمبولی ریه
زمانی که یکی از رگهای ریه با خون مسدود شده شود، فرد دچار آمبولی ریه خواهد شد. این بیماری هم همانند دیگر بیماری‌ها دارای علائم بسیاری است که شدت این علائم به شدت خون مسدود شده در رگ بستگی دارد. یکی از شایع‌ترین علائم این عارضه تنگی نفس است. در واقع فرد برای نفس کشیدن باید تقلا کند. بعد از آن درد شدیدی قفسه سینه را در بر می‌گیرد که این درد میتواند از جانب فشاری باشد که در حین نفس کشیدن به ریه وارد می‌شود. به این نوع درد پلورتیک می‌گویند. در پلورتیک زمانی که شما نفس می‌کشید، این نفس کشیدن میتواند مانند یک شی نوک تیز به جناغ سینه یا قفسه سینه وارد شود. از این رو درد بسیار شدیدی در این ناحیه حس می‌کنید. اما این دو از علائم شایع و اولیه این بیماری بودند، از دیگر علائم آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بی قراری، استرس و اضطراب
- کاهش سطح هوشیاری فرد و در صورت عدم رسیدگی سنگکوپ کردن
- سرفه‌های خونی به همراه خلط خونی
- طپش قلب تند و بالا
- درد در قسمت ساق و ران پا
- درد در قسمت پشت قفسه سینه
- تغییر رنگ لب‌ها به سمت کبودی و آبی
- احساس حواس پرتی و گیجی
- تعریق بسیار شدید
درمان آمبولی ریه در سالمندان
برای درمان امبولی ریه سالمندان زمان تشخیص بیماری از بسیاری مهم است. برای درمان آمبولی باید بتوانید آن را به موقع تشخیص دهید. با توجه به علائمی که دارد میتوان به راحتی آن را تشخیص داد. اما راه درمان این بیماری چه میتواند باشد؟ در ادامه با راه‌های درمان PE بیشتر آشنا خواهید شد.
پیشنهاد مطالعه: علائم ذات الریه در سالمندان
-
استفاده از رقیق کننده‌های خون
یکی از ساده‌ترین و متداول‌ترین روش‌های برطرف کننده خون لخته شده در ریه، استفاده از داروهای ضدانعقاد خون است. این داروها علاوه بر درمان می‌توانند از بزرگ شدن لخته خون جلوگیری کنند. از ساده‌ترین قرص‌های آن میتوان به وارفارین و هپارین اشاره کرد. البته توجه داشته باشید که نباید از این داروها بدون تجویز پزشک و بی رویه استفاده کنید، استفاده بی رویه از این داروها میتواند موجب رقیق شدن خون و خونریزی داخلی بدن شود.
-
کاتتر
از این روش در زمان‌های اضطراری استفاده میکنند. یک لوله باریک را از یکی از رگهای کشاله ران به داخل بدن وارد میکنند و به سمت ریه هدایت میکنند. سپس وارد ریه خواهد شد و لخته خون را برطرف می‌کند.
-
جوراب‌های فشاری
این جوراب‌های طبی تا زانو بالا می‌آیند و با فشاری که به رگهای پا وارد میکنند از لخته شدن خون در رگ‌ها جلوگیری خواهند کرد.
-
جراحی
برای از بین بردن لخته خون موجود در رگ‌ها به ندرت از این روش استفاده میکنند.
-
فیلتر ورید تحتانی
ورید اجوف تحتانی یکی از بزرگترین وریدهای موجود در بدن است که میتوان خون را به سمت پایین و قلب هدایت کند. اگر پزشک بتواند فیلتر را در این ورید قرار بدهد، از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند.
تشخیص آمبولی ریه چیست؟
پزشک متخصص ابتدا برای تشخیص این بیماری مانند هر پزشک دیگری وضعیت جسمی فرد را بررسی می‌کند. حساسیت، تورم، تغییر رنگ در پاهای شما میتواند ناشی از مسدود شدن یک رگ عمقی باشد. بعد از بررسی وضعیت جسمی با آزمایش‌های متعددی چون سونوگرافی، اشعه ایکس، آزمایش خون و… میزان اکسیژن و دی اکسید کربن خون را اندازه‌گیری می‌کند. البته علاوه بر این موارد آزمایشات دیگری وجود دارد که میتواند امبولی ریه سالمندان را تشخیص دهد. ازجمله این آزمایشات عبارتنداز:
- اکوکاریوگرام: با استفاده از این تست پزشک میتواند تشخیص دهد که آیا به قلب فشار وارد شده است یا خیر.
- ام آر آی: در زنان باردار و افرادی که نسبت به آزمایشات دیگر حساسیت دارند، از ام آر آی استفاده می‌شود.
- پرفیوژن: در این بخش از یک ماده رادیواکتیو استفاده میکنند، به کمک این ماده تشخیص میدهند که در کدام قسمت ریه، هوا و خون محبوس شده وجود دارد.
- آنژیوگرافی ریوی: در برخی مواقع اگر آزمایشات دیگر نتوانند PE را تشخیص دهند باید از این روش استفاده کرد. در این روش پزشک سعی می‌کند تا لوله‌ی نازکی را به داخل رگ بزرگی که در کشاله ران قرار دارد، بفرستند. سپس رنگ را از طریق کاتتر تزریق می‌کند و در تصویربرداری با اشعه ایکس میتوان وجود لخته خونی را تشخیص داد.
بیشتر بخوانید: آسم در سالمندان
پیشگیری از آمبولی ریه
در واقع بهترین و تنها راه درست برای جلوگیری از ایجاد لخته خون در بدن، جلوگیری از ایجاد لخته خون در رگ‌ها است. اگر شما هم مانند دیگر افراد در معرض خطر این بیماری قرار دارید لازم است که به نکات زیر توجه داشته باشید:
- ورزش کردن: ورزش کردن نه تنها از لخته شدن خون در بدن جلوگیری می‌کند بلکه میتواند باعث سلامتی اندام‌های دیگر بدن شوند. پیاده روی روزانه میتواند یکی از ساده‌ترین و رایج‌ترین ورزش‌ها باشد و از لخته شدن خون در رگهای بدن جلوگیری کند.
- جلوگیری از سکون بدن برای مدت زمان طولانی: اگر برای مدت زمان طولانی ثابت نشسته‌اید، باید به منظور جلوگیری از لخته شدن خون در رگهای بدن تحرک و فعالیت داشته باشید. اگر پشت میز هستید، در هواپیما نشسته‌اید، در ماشین و در حال رانندگی هستید لازم است که با حرکات کششی خستگی را از بدن خود خارج کرده و به گردش جریان خون در بدن خود کمک کنید.
- تغییر سبک زندگی: سبک زندگی هر کسی میتواند عامل بسیاری از بیماری‌ها باشد. در واقع هرچه فرد تغذیه مناسب‌تری داشته باشد، در مقابل بدن آن هم سالم‌تر خواهد بود. همین امر میتواند از افزایش وزن جلوگیری کند، در حالی که عامل بسیاری از بیماری‌های موجود در بدن چاقی و افزایش وزن است.
- جوراب‌های فشاری: استفاده از این جوراب‌ها میتوان از ایجاد لخته خون در عضلات پا جلوگیری کند.
ورزش های مفید برای امبولی ریه سالمندان
برای اینکه از شر آمبولی ریه در امان باشید باید از راه‌های درمانی مختلفی که پزشکان توصیه میکنند، استفاده کنید. این راه‌های درمانی میتواند دارویی، ورزشی، غذایی و.. باشد.
ازجمله حرکات ورزشی که میتواند مانع آمبولی ریه در سالمندان شود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیاده روی روزانه را در برنامه خود قرار دهید. به هیچ عنوان نباید روزی را بدون پیاده روی سپری کنید.
- سعی کنید هر از چندگاهی که روی مبل و صندلی نشسته‌اید، پاهای خود را باز و بسته کنید.
- در نرمش‌های صبحگاهی شرکت کنید، این نرمش‌ها می‌توانند موجب خون‌رسانی بیشتری به عضلات و اندام‌های داخلی بدن شوند.
- شنا کردن، قدم زدن در آب، دست و پا زدن و… میتواند مانع ایجاد لخته خون در بدن شود.
بیشتر بخوانید: علائم سرطان ریه در سالمندان
غذاهای مفید برای امبولی ریه
تغذیه میتواند نقش پررنگی در پیشگیری از بیماری آمبولی ریه داشته باشد. داشتن یک برنامه غذایی درست و متناسب با بدن میتواند در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها موثر واقع شود. بهتر است در برنامه غذایی خود مصرف این دسته از مواد غذایی را قرار دهید:
- ویتامین K
این ویتامین نقش کلیدی و مهمی در جلوگیری از لخته شدن خون در رگهای بدن دارد. استفاده از موادغذایی که شامل ویتامین K هستند برای بیمارانی که بهبود پیدا کرده‌اند بسیار مهم است. افرادی که از داروی وارفارین استفاده میکنند باید مصرف این ویتامین را در برنامه غذایی خود بگنجانند. - زردچوبه
کورکومین موجود در زردچوبه میتواند از ایجاد لخته خون و پلاک در رگهای بدن جلوگیری کند. زردچوبه میتواند به عنوان یک عامل ضدانعقادی و ضدترومبوتیک عمل کند و موجب بهبود جریان خون در بدن شود. - سیر
گوگرد موجود در سیر میتواند از لخته شدن خون در بدن جلوگیری کند. سیر میتواند به عنوان یک رقیق‌کننده خون یکی از بهترین موادغذایی باشد که در برنامه غذایی گنجانده می‌شود. - تخم شربتی و تخم کتان
تخم شربتی و تخم کتان امگا۳ بسیار بالایی دارند و در جلوگیری از لخته شدن خون در بدن می‌توانند بسیار موثر عمل کنند. مصرف این دانه‌ها میتواند خطر سفت شدن و لخته شدن خون را در رگهای بدن کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: آب آوردن ریه در سالمندان
سخن پایانی
بیماری آمبولی ریه میتواند یک بیماری خطرناک برای افراد باشد، مخصوصا در سنین سالمندی خطر ابتلا به این بیماری هم افزایش پیدا می‌کند. در این مقاله سعی کردیم تا علاوه بر آشنایی با امبولی ریه سالمندان، با علائم و راه درمان این بیماری در سالمندان هم بیشتر آشنا شوید. امبولی ریه سالمندان اگر به موقع تشخیص داده شود میتواند با مصرف دارو و رعایت نکات مراقبتی تحت کنترل قرار بگیرد و درمان شود.
سوالات متداول
- آیا آمبولی ریه میتواند موجب به کما رفتن فرد شود؟
از عوارض ابتلا به بیماری آمبولی ریه میتوان فشار خون، نارسایی قلبی، گیجی، کما و مرگ را نام برد.
- آیا آمبولی ریه خطرناک است؟
احتمال مرگ پس از ابتلا به این بیماری بسیار بالاست، از این رو بهتر است نسبت به درمان این بیماری به موقع اقدام کنید. حدود ۳۰ درصد افرادی که به این بیماری مبتلا میشوند و تحت درمان قرار نمیگیرند، جان خود را از دست میدهند. - آیا روش جراحی برای لخته خون ایجاد شده در رگ را میتوان برای همه استفاده کرد؟
نوع روش درمانی به وضعیت جسمانی بیمار و نظر پزشک بستگی دارد. از روش جراحی هم زمانی استفاده میکنند که لخته خون بزرگ باشد.
