تغییرات رفتاری سالمندان
در سنین پیری سالمندان تغییرات زیادی را در خلق و خوی خود احساس میکنند. این مسئله میتواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. سالمندان معمولا در این سنین با بیماری ها و مشکلات متنوعی دست و پنجه نرم میکنند که این مسئله باعث میشود تا آنها نتوانند مثل گذشته باحوصله و بانشاط رفتار کنند.
از سویی دیگر سالمندان معمولا تجربه های تلخ وشیرین بسیاری دارند که به مرور زمان بر روی رفتار آنها تاثیر میگذارد. حتی بسیاری از این تغییرات را داروهایی که مصرف میکنند، میتواند به وجود آورد. به همین دلیل باید رفتار صحیحی با سالمندان عصبی خود داشته باشید تا این مسئله به خوبی مدیریت شود.
پرخاشگری در سالمندان چیست؟
پرخاشگری رفتاری است که باعث آزار و اذیت و درد روحی میشود. سالمندان عصبی با پرخاشگری معمولا به اطرافیان خود از لحاظ عاطفی صدمه وارد میکنند. پرخاشگری میتواند به صورت فیزیکی یا کلامی باشد. در صورتی که سالمند شما این رفتار را دارد، سعی کنید با او مدارا کنید و آرامش را به او بازگردانید. اما در صورتی که این مسئله مکررا اتفاق میفتد، از یک پزشک متخصص بخواهید تا به وضعیت او رسیدگی کند.
سالمندان عصبی بسیاری از اوقات به علت فشارهای روحی، رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهند. در واقع این افراد تمایل دارند تا هر چیزی مطابق میل آنها پیش رود و در غیر این صورت عصبی میشوند. در بسیاری از این موارد سالمند ممکن است قصد عصبی شدن نداشته باشد یا خود او نیز از این رفتار آزرده خاطر شود، اما نمیتواند از این اتفاق جلوگیری کند.
علل عصبانیت و پرخاشگری در سالمندان
سالمندان عصبی معمولا به دلایل مختلفی میتوانند رفتارهای پرخاشگرانه داشته باشند. به مرور زمان این افراد زودرنج و حساس میشوند و کوچکترین مسئله‌ای آنها را عصبانی میکند. این مسئله در میانسالان و جوانان کمتر اتفاق میفتد. اما مشاهده این رفتار در سالمندان به علت فشاهای روحی و جسمی دور از انتظار نیست.
سالمندان عصبی ممکن است مشکلات بیشتری داشته باشند و دلیل پرخاشگری آنها فراتر از زودرنجی و حساسیت زیاد آنها باشد. یکی از دلایل این مسئله میتواند اختلالات نورولوژیک و عصبی باشد. دمانس و آلزایمر از بیماری هایی هستند که زمینه ساز عصبی شدن سالمندان هستند. در بسیاری از موارد سالمند به دلیل اختلال حواس و فراموشی بعضی اتفاقات را از یاد میبرد و به همین دلیل عصبی میشود.
اضطراب و اقسردگی هم یکی دیگر از دلایل عصبی شدن سالمندان است. این موارد ممکن است در ابتدا جدی گرفت نشوند اما به مرور میتواند تاثیرات وسیع‌تری داشته باشد و باعث پرخاش در سالمندان عصبی شود. این افراد ممکن است رفتارهای نادرستی از جانب اطرافیان خود ببینند و احساس طردشدگی داشته باشند. این مسئله روند عصبی شدن را در آنها شدیدتر میکند و احتمالا پس از گذشت مدتی افسردگی نیز در آنها شدت می‌یابد.
بهترین رفتار با سالمندان عصبی
درست است که سالمندان در سنین پیری کم‌حوصله و عصبی میشوند اما ممکن است این رفتارها دلایل بیشتری از کهولت سن داشته باشد. در ابتدا توصیه ما این است تا رفتارهای سالمندان ریشه یابی شود. برای این کار به پزشک متخصص مراجعه کنید. در برخی موارد نیاز است تا سالمند عصبی دارو مصرف کند و از این طریق رفتارهای عصبی خود را کاهش دهد.
سالمندان معمولا پیش از دوران پیری قوای جسمانی خوبی داشتند و قادر بودند کارهای روزمره خود را به تنهایی انجام دهند. اما به مرور زمان و با کهولت سن بسیاری از آنها برای انجام کارهای خود باید از فرزندان یا پرستاران کمک بگیرند. این مسئله ممکن است آنها را عصبانی کند. این مسئله که با ادراک پیری در سالمندان مرتبط است، میتواند کمک زیادی در بهبود شرایط فرد سالمند داشته باشد. سالمندان باید بپذیرند این ناتوانایی، رفتار طبیعی بدن آن‌هاست و باید آن را بپذیرند.
شما میتوانید به عنوان فرزند یک سالمند عصبی سعی کنید کارهای آسانتر را به خود فرد بسپارید. این مسئله در ذهن او این گونه تداعی میشود که هنوز قادر است بسیاری از کارهایش را به تنهایی انجام دهد. در انجام کارهای دشوارتر نیز میتوانید مشارکت داشته یا نظارت کنید. این رفتار به سالمندان عصبی کمک میکند تا احساس کنند هنوز هم میتوانند از پس بسیاری از کارها برآیند و احساس آرامش بیشتری داشته باشند.
در سنین پیری، درک سالمندان ممکن است سختتر باشد و برای فهمیدن بعضی از موضوعات نیاز باشد تا چند بار برای آنها توضیح داده شود. نباید از این مسئله ناراحت شوید چرا که این رفتارها باعث ناراحتی آنها میشود. سالمندان عصبی ممکن است با کوچکترین مسئله‌ای از کوره در روند. پس در این زمان‌ها با صبر و حوصله موضوع را برایشان توضیح دهید.
در بسیاری از موارد سالمند عصبی از رفتار خود پشیمان میشوند. حتی در برخی از شرایط بیان میکنند که ناخودآگاه این اتفاق افتاده و او قصد نشان دادن عصبانیت خود را نداشته است. در این شرایط باید محیط آرامی را برای او فراهم کنید. اگر از این موضوع پشیمان است، به او اطمینان دهید که مشکل بزرگی اتفاق نیفتاده است و این مسئله قابل حل است.
سالمندان عصبی باید در یک محیط آرام و به دور از هر گونه تنش سکونت داشته باشند. اگر این افراد در محیط پرسروصدایی زندگی کنند، شرایط عصبانیت بیشتر از قبل برای آنها فراهم میشود. سعی کنید در محیط زندگی آنها موسیقی آرامشبخشی بگذارید تا در طی روز بتواند حس آرامش را به سالمند عصبی القا کند.
سالمندان در سنین جوانی و میانسالی خود خاطرات خوبی داشتهاند. سعی کنید تا با به یاد آوردن این خاطرات لحظات خوبی را برای آنها ایجاد نمایید. باید حتما به این نکته توجه کنید که این افراد ممکن است با یادآوری بعضی از خاطرات ناراحت و اندوهگین شوند. باید حتما به شرایط روحی سالمند خود در حین گفتن خاطرات گذشته توجه کنید.
از سالمند خود بخواهید زمانی را از روز به کتاب خواندن بگذراند. این کار باعث میشود تا بتواند علاوه بر خواندن مطالب مفید، آرامش خود را حفظ کند. خواندن کتاب میتواند از فکرهای ناراحت کننده در افراد مسن جلوگیری کند. خواندن کتاب و حل کردن جدول در سنین پیری میتواند در کاهش فراموشی و اختلال حواس نیز نقش پررنگی داشته باشد.
سالمندان عصبی ممکن است بعضی مواقع رفتارهای پرخاشگرانه ای که دارند، ناشی از احساس بی توجهی از سوی اطرافیانشان باشد. باید زمان بیشتری را در روز به سالمندان خود اختصاص دهید. آنها را در آغوش بگیرید و باعث شوید تا بیشتر بخندند. این کار کمک میکند تا کمتر احساس بی‌حوصلگی و عصبانیت داشته باشند.
چه مواردی معمولا سالمندان را عصبی میکند؟
استفاده از عصا در بیشتر اوقات احساس ناخوشایندی به سالمندان می‌دهد. این مسئله را میتوان به ادراک پیری نیز نسبت داد. سالمندان نمیخواهند پیر شدن خودشان را بپذیرند و احتمالا عصا را نمادی از پیری بیش از حد میدانند. وقتی شما به آنها استفاده از عصا را پیشنهاد می‌کنید، ممکن است عصبی شوند و از شما برنجند.
همچنین ممکن است به دلیل ضعف و تحلیل عضلات بدون عصا زمین بخورند که این مسئله هم میتواند باعث عصبانی شدن و احساس بدی در آنها شود. سعی کنید این موضوع را برای سالمندان روشن کنید که استفاده از عصا به معنی ضعیف شدن آنها نیست. این وسیله میتواند در راه رفتن بهتر و انجام کارهای روزانه به آنها کمک کند و افراد زیادی هستند که از عصا استفاده میکنند.
در بسیاری از سالمندان عصبی این مسئله دیده شده که هنگام تعویض لباس رفتارهای ناخوشایندی از خود نشان می‌دهند. سالمندان در این دوره به شدت زودرنج و حساس میشوند و نباید تعجب کنید که چنین مسئله ای موجب رنجش آنها میشود. در ابتدا سعی کنید تا با دقت کردن به رفتار آنها علت این مسئله را متوجه شوید. حتی میتوانید راجع به آن با آرامش از سالمند خود سوال بپرسید.
بسیاری از سالمندان ممکن است به جنس لباس خاصی حساسیت داشته باشند و از این که باید آن لباس را بپوشند، عصبانی شوند. سالمندان معمولا دردهای عضلانی زیادی دارند و تعویض لباس میتواند این دردها را برای دقایقی تشدید کند. باید هنگام تعویض لباس سالمند خود به این نکات توجه داشته باشید.
حتما تا به حال با این مسئله مواجه شده‌اید که سالمند شما در هنگام استحمام عصبانی میشود یا احساس ناخوشایندی از خود نشان می‌دهد. بسیاری از سالمندان ممکن است از لیز خوردن بترسند یا از این که نمیتوانند به تنهایی حمام کنند، ناراحت باشند. در این شرایط مهمترین مسئله این است که دلیل رفتار آنها را بفهمید و با توجه به آن بتوانید با سالمند مدارا کنید.
یکی دیگر از مواردی که زمینه ساز عصبی شدن سالمند است، تغذیه و برنامه غذایی سالمند است. سالمندان به علت شرایط جسمانی خود باید از مصرف مواد غذایی زیادی بپرهیزند. از طرفی نیاز است تا برای حفظ سلامتی خود غذاهای خاصی را مصرف کنند. این مسئله که در شرایط بسیاری نمیتوانند غذای مورد علاقه خود را بخورند، ممکن است آنها را عصبی کند و آنها این عصبانیت را به شما بروز دهند.
در این شرایط بهتر است این مسئله را برای آنها به درستی توضیح دهید و از سالمند بخواهید تا با داشتن برنامه غذایی صحیح سلامتی خود را تضمین کنند. همچنین میتوانید با مشورت پزشک، در روزهایی از ماه، مواد غذایی مورد علاقه سالمند را طبخ کنید تا احساس خوشایندی داشته باشند.
درمان سالمندان عصبی
پیش از هر کاری باید به رفتار سالمند خود دقت کنید تا ببینید چه موضوعی معمولا باعث رنجش او میشود و چند بار در طول هفته این اتفاق میفتد. احتمالا در بسیاری از موارد این مسئله با فراهم کردن محیطی آرام و امن برای سالمندان برطرف میشود. همچنین با توجه بیشتر و مهر و محبت به سالمند خود میتوانید در حفظ آرامش او بکوشید.
در مواردی این عصبانیت و پرخاش مکررا اتفاق میفتد و سالمند عصبی رفتارهای افراط گونه‌ای دارد. در این شرایط حتما به پزشک مراجعه کنید. علت این رفتارها میتوانند بیماری های نورولوژیک باشد و پزشک متخصص میتواند با تجویز داروهای مناسب روند درمان را پیش بگیرد و از عصبانیت سالمند شما بکاهد.
کلام آخر در ارتباط با سالمندان عصبی
در سنین پیری کهنسالان تغییرات جسمی و روحی زیادی دارند. این تغییرات روحی ممکن است آنها را کم طاقت، زودرنج و عصبی کند. این عصبانیت دلایل کوچک و بزرگ بسیاری دارد که پیش از هر اقدامی باید دلیل بدرفتاری سالمند خود را ریشه یابی کنید. بسیاری از این رفتارها به خاطر بیماری های نورولوژیک اتفاق میفتد که در این شرایط باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
سعی کنید در طول روز زمان بیشتری را به سالمند خود اختصاص دهید. بر انجام کارهای روزمره او نظارت داشته باشید اما بگذارید کارهایی را که فرد سالمند قادر به انجام آنها است را به تنهایی انجام دهد. هنگام توضیح مسائل به سالمند خود صبور باشید. طوری رفتار کنید که او همیشه حمایت شما را احساس کند و در نهایت با فراهم کردن محیطی آرام برای سالمند خود از عصبانیت و ناراحتی او بکاهید.
