A
اطلاعات کاربردی سالمندان

ادراک پیری در سالمندان

از ادراک پیری در سالمندان چه می‌دانید؟ عوامل مختلفی بر روی درک و پذیرش پیری تاثیرگذار است. در ادامه به صورت مفصل درباره این موضوع صحبت می‌کنیم.

میانگین سنی در جامعه­ امروزی چگونه است؟

زندگی در دنیای امروز به سرعت در حال تغییر و پیشرفت است. این نکته را می­توانید با مقایسه­ دهه ­های مختلف از زندگی خود به خوبی متوجه شوید. برای شما نیز مانند سایر انسان­ها مهم است تا در این تغییرات، خصوصیات اجتماعی و اقتصادی خود را توسعه دهید. جامعه­ شناسان این امر را یکی از دلایل کاهش جمعیت و افزایش میانگین سنی در میان جوامع به شمار می­‌آورند.

با توجه به شرایط کنونی حاکم بر جهان و با توجه به کاهش جمعیت، افزایش شمار سالمندان را در جوامع مختلف شاهد هستیم. مهم­ترین مسئله در این شرایط این است که سالمندان بتوانند درک مناسبی از پیری خود داشته باشند و امید به زندگی را حتی در این سنین نیز حفظ کنند.

ادراک پیری در سالمندان چیست؟

ادراک پیری در سالمندان در واقع معیاری است که مشخص می­کند هر فرد چه میزان از پیری خود رضایت دارد و نتیجه­ میزان انطباق فرد با محیط پیرامون خود را نشان می‌­دهد. این مسئله به این برمی‌­گردد که شخص با توجه به شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقلیمی که در آن زندگی می­کند، چه درکی از پیری خود دارد. فرد باید مسئله­ افزایش سن در خود را بپذیرد و ورود به مرحله­ پیری را انکار نکند. این اولین و مهم­ترین مرحله در ادراک پیری در سالمندان است.

در روند پیر شدن تجربیات و آگاهی­ های فرد از خود و زندگی افزایش می­‌یابد و بر اساس این تجربیات رفتار می‌کند. از سوی دیگر ممکن است با ورود به مرحله­ سالمندی، رفتار فرد با دیگران و رفتار دیگران با وی تغییر یابد. باید بدانید ادراک پیری و پذیرش آن، بر این تعاملات و رفتارها تاثیر می­‌گذارد.

عوامل فردی موثر بر ادراک پیری

عوامل مختلفی وجود دارند که بر ادراک پیری تاثیر می­‌گذارند. بیشتر این عوامل زاییده­ فرهنگ و محیط زندگی افراد هستند. شما نیز با توجه به محیط زندگی خود می­توانید پیش­بینی کنید که دوران سالمندی­تان چگونه خواهید بود.

یکی از عوامل فردی مهمی که می­تواند بر کیفیت این درک و پذیرش از سالمندی موثر باشد، نوع نگرش فرد در زندگی است. باورهای عمومی و کلیشه‌های مثبت و منفی زیادی در ارتباط با پیری وجود دارد که ممکن است با درونی کردن این باورها روند پیری شخص تحت تاثیر قرار بگیرد.

معمولا مردم با افزایش سن نگرانی ­های مختلفی به سراغشان می‌­آید. این نگرانی­ها در صورت قرار داشتن در شرایط نامناسب روحی شدیدتر می‌­شود. افراد با ورود به سن پیری باید به این باور برسند که افزایش سن لزوما فرسودگی و تضعیف قوای جسمانی نیست و می­توانند با رسیدگی به خود و سبک زندگی مناسب، سالمندی سالم­تری داشته باشند.

از دیگر عوامل مهم فردی، سن ذهنی است. احتمالا شما نیز با افراد مسنی برخورد داشته‌­اید که مایلند سن خود را کمتر از سن واقعی خود بداند. این مسئله نتایج مثبتی را با خود به همراه دارد. چرا که فرد سالمند با جوان­تر دانستن خود، کلیشه­ های منفی پیری را نادیده گرفته و اثرات منفی آن­ها به میزان بسیار کمتری روی او تاثیر می­‌گذارد. سن ذهنی تاثیرات گسترده‌­ای روی ادراک پیری دارد که خود می­تواند تحت تاثیر نگرش فرد نیز باشد.

ادراک پیری در سالمندان می­تواند تحت تاثیر جنسیت افراد نیز باشد. به طور معمول زنان بیشتر در معرض اثرات منفی کلیشه­های پیری قرار دارند و از این بابت بیشتر نگرانند. این مسئله که خود تحت تاثیر باورهای موجود در جامعه و شرایط فرهنگی است، می­تواند درک روند پیری را سخت­تر نماید. تحقیقات نشان داده است که احساس پیری در زنان به صورت دوره­ای تکرار می­شود. این در حالی است که مردان پیری و سالمندی را به صورت وضعیتی مزمن که روند پایداری را طی می­کند، تجربه می­نمایند.

عوامل دیگری نیز در ادراک پیری تاثیرگذارند. یکی از مهم­ترین این مسائل، سلامت جسمانی فرد است. بسیار اهمیت دارد که بدن فرد در سنین ابتدایی دوران سالمندی، از سلامت نسبی برخوردار باشد. افرادی که با بیماری­های مزمن یا حاد وارد دوران پیری می­شوند، احتمالا دیدگاه منفی­تری نسبت به این بخش از زندگی خود دارند و بیشتر از سایرین احساس فرسودگی می­کنند.

از سوی دیگر عواملی مانند تعداد فرزندان و ارتباطات با دوستان و آشنایان نیز می­تواند بر میزان تنهایی فرد و در نتیجه درک وی از پیری موثر باشد. چرا که احساس تنهایی می­تواند باعث شود فرد دچار انزوا شود و در ادراک پیری با مشکل مواجه شود. هم­چنین شرایط شغلی، بیمه، حقوق بازنشستگی و… نیز می­تواند بر حالات روحی سالمندان تاثیر مستقیم داشته باشد.

در نهایت میزان رضایت­مندی فرد از دوران سالمندی خود و توجه به جنبه­های مثبت روند زندگی، می­تواند در ادراک پیری تاثیرگذار باشد. شخص سالمند با داشتن نگرش مثبت به زندگی خود و بی­توجهی به کلیشه­های منفی می­تواند پذیرش و درک بهتری از دوران پیری خود داشته باشد.

عوامل اجتماعی موثر بر ادراک پیری

محیط پیرامون شما یکی از تاثیرگذارترین عوامل در سبک زندگی شما است. این مسئله که در سنین متفاوت می­تواند منجر به نغیر شرایط شما شود، در دوران سالمندی نیز نقش پررنگی در ادراک پیری ایفا می­کند.

اطرافیان و یا سایر افراد در جامعه ممکن است به علت سالمند بودن فرد، بین او و سایر افراد جامعه تبعیض قائل شوند. بعضی از این رفتارها می­تواند مثبت باشد اما برخی دیگر تاثیرات منفی بسیاری روی سالمندان می­گذارد. این تاثیرات که در قالب کلیشه­های منفی بروز می­کنند، می­تواند روی افراد مسن تاثیرات نامناسبی داشته باشد.

باید به این نکته اشاره نمود که فرهنگ موجود در جامعه نیز بر این رفتارها و تاثیرات سنی تاثیرگذار است. در بعضی از فرهنگ­ها ممکن است پیری نشانه­­ی سالخوردگی و ضعف افراد باشد. در حالی که در فرهنگ­های دیگر سالمندی به نشانه­ی تجربه و آگاهی زیاد تلقی گردد. به صورت کلی واکنش های افراد در جامعه از بعد روانی است که اهمیت زیادی دارد. چرا که در رفتارهای فیزیکی اکثر سالمندان با یک­دیگر مشابهت دارند.

روابط اجتماعی و نوگرایی نیز می­تواند به اندازه­ی سایر عوامل بر ادراک پیری در سالمندان تاثیر بگذارد. ممکن است افراد سالمند مثل جوانی خود قادر نباشند با آدم­های زیادی در ارتباط باشند. از طرفی ممکن است این مسئله آن­ها را دچار حس انزوا نماید.

حس تنهایی و انزوا می­تواند باعث شود که فرد سالمند کلیشه­های منفی بیشتری را برای خود درونی کند و به این ترتیب روند ادراک پیری را برای خود دشوارتر نماید. در این دوران بسیار اهمیت دارد که خانواده­ی شخص سالمند بتوانند بیشتر از گذشته به او توجه نموده و نیازهای روحی و عاطفی­اش برطرف کنند.

در گذر زمان نسل­ها تغییرات زیادی می­کنند؛ که می­توان آن را نوعی نوگرایی تلقی نمود. سالمندان معمولا بیشتر زندگی خود را به صورت سنتی سپری کرده­اند و ممکن است اکنون در تفاوت­های بین سنت و مدرنیته گرفتار شده باشند. بعضی از این تغییرات ممکن است برای فرد دشوار باشد و کلیشه های منفی به بار آورد. این مسئله می­تواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر روند ادراک پیری موثر باشد.

مذهب و باورهای مذهبی چه نقشی در ادراک پیری دارد؟

معمولا بسیاری از افراد مسن باورهای مذهبی عمیق­تری نسبت به میانسالان و جوانان دارند. باورهای مذهبی به این افراد کمک می­کند تا بپذیرند زندگی هر فرد هدیه­ خداوند به آن­هاست و پیری و سالمندی نیز بخشی از این هدیه است. از سویی دیگر اعتقادات عمیق مذهبی می­تواند منبع الهام و آرامش برای سالمندان باشد که در اوقات تنهایی خود با نیایش و راز و نیاز به آن پناه ببرند. هم­چنین عادات مذهبی را می­توان به نوعی بهداشت روانی به حساب آورد زیرا باعث کاهش نگرش­های منفی در افراد می­شوند.

تاثیر شغل و حرفه­ افراد بر ادراک پیری

معمولا افراد بعد از بازنشستگی دچار کلیشه­های منفی پیری می­شوند و خود را در مسیر سالمندی احساس می­کنند. این در حالی است که ممکن است بسیاری از آن­ها در انتهای دوران میانسالی خود باشند. به همین علت به بسیاری از افراد توصیه می­شود پس از بازنشستگی خود، شغل پاره وقتی داشته باشند. این کار کمک می­کند تا فرد بازنشسته از زمان خود استفاده­ی مفیدتری داشته باشد و از کلیشه­های منفی پیری دور بماند.

این رفتار در افراد دیگر مانند زنان خانه­دار ممکن است به این اندازه منفی نباشد. این مسئله به این دلیل است که از ایتدای دوران جوانی آن­ها همین روند را طی کرده­اند و در انتهای میانسالی مجبور به تغییر سبک زندگی خود نشده­اند.

هم­چنین افرادی که در مشاغل سخت و پیچیده­تر فعالیت داشتند، ممکن است دچار فرسودگی بیشتری شده باشند و فارغ از کسالت روحی از نظر جسمی و فیزیکی نیز، تحلیل رفته باشند. بسیار اهمیت دارد که در انتهای دوران میانسالی و آغاز پیری افراد مراقبت بیشتری را نسبت به قبل از خود داشته باشند. این مراقبت­ها می­تواند به شیوه­های مختلفی انجام شود و ابعاد روحی و جسمی اشخاص میانسال و سالمند را دربرگیرد.

تاثیر سبک زندگی بر ادراک پیری در سالمندان

هر فرد سبک زندگی مخصوص به خود دارد که ممکن است در طول زندگی تغییراتی در آن ایجاد نماید. سبک زندگی سالم می­تواند در هر سنی از شما محافظت کند و شما را به سمت سلامتی و سرزندگی سوق دهد. این عادت­های صحیح و سبک زندگی مفید اگر تا دوران سالمندی حفظ شود می­تواند در آن زمان تاثیر بیشتری داشته باشد.

به عنوان مثال فردی که در جوانی به ورزش کردن و فعالیت­هایی مانند کوه­نوردی خو گرفته است، در میانسالی و سالمندی نیز با توجه به شرایطش این فعالیت­ها را ادامه می­دهد. علاوه بر جنبه ­های سلامت جسمانی، این اقدامات می­تواند تاثیر بسزایی در سلامت روانی افراد داشته باشد. این مسئله می­تواند با احساس جوانی و سن ذهنی نیز در ارتباط باشد. روشن است که سالمندانی که سبک زندگی صحیحی دارند درک بهتری از پیری خود دارند و از نگرش­ های منفی به دورند.

آموزش ­های مناسب برای درک و پذیرش روند پیری

بسیاری از افراد حتی در سنین پایین­تر، از روند پیری و پیر شدن واهمه داند. این افراد بر این باورند که دوران پیری مساوی با ضعف­ و ناتوانی است. این مسئله یکی از کلیشه­های منفی رایج در ارتباط با سالمندی است. این در حالی است که برخی دیگر روند پیری را جزیی از سیر طبیعی زندگی می­دانند و برای آن برنامه ­ریزی می­کنند.

مهم­ترین مسئله در این زمینه آموزش­های صحیح و مشاوره است. در بسیاری از اوقات پیر و فرسوده شدن روح و روان فرد، سرعت و شدت بیشتری به روند پیر شدن فرد می­دهد. باید بدانید که این امکان وجود دارد که با آموزش­های صحیح پیرامون سبک زندگی، روند پیر شدن را کند نموده یا سالمندی سالم­تری داشته باشید.

در هر سنی که هستید ورزش کردن را از یاد نبرید. این کار را می­توانید با انجام پیاده ­روی ­های روزانه شروع کنید. پوست شما گران­بهاترین لباس شماست و آثار پیری را سریع­تر از سایر قسمت­های بدن بروز می­دهد. از رسیدگی و اهمیت دادن به پوست خود غافل نشوید. تغذیه­ی مناسب نیز یکی از مهم­ترین عوامل حفظ سلامتی است که می­تواند موجب پیری سالم­تری شود.

تمرینات سرد کردن بدن بزرگسالان بعد از ورزش

افراد از سنین میانسالی باید مراقبت­های بیشتری از خود داشته باشند و با چک نمودن سالانه و یا فصلی خود از وجود بیماری­ ها و مشکلات در بدن خود آگاه باشند. هم­چنین تغییرات و اختلالات را هر چند کوچک با پزشک خود در میان بگذارند تا از بروز مشکلات جدی­تر در دوران سالمندی جلوگیری نمایند.

نتیجه گیری

ادراک پیری به عنوان یک ملاک و سنجش در ارتباط با رضایت افراد از روند پیری خود محسوب می­گردد. این مسئله به فرد سالمند کمک می­کند تا بتواند میزان انطباق خود را با متغیرهای محیط اطراف بسنجد. ادراک پیری به عوامل فردی و اجتماعی بسیاری وابسته است. از این موارد می­توان به نگرش، جنسیت، فرهنگ، سبک زندگی، مذهب، شغل و… اشاره نمود.

فرد سالمند باید سعی کند تا کلیشه ­ها و نگرش منفی را از خود دور نماید تا بتواند با آرامش و سلامت روانی بیشتری روند پیری خود را طی نماید. باید دانست پیری به معنای تضعیف و تحلیل نیست و اطرافیان سالمندان نیز باید در کنار گذاشتن نگرش­ های منفی به این افراد کمک نمایند. هم­چنین پیش از رسیدن به سنین پیری می­توانند با مراقبت و توجه ویژه­تری به خود، از سلامت بیشتری برخوردار باشند و از روند سالمندی خود رضایت بیشتری داشته باشند.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا