دوران سالمندی که با تغییرات زیادی در شرایط روحی و جسمی افراد همراه است، ابعاد مختلفی را دارد. در این دوره از زندگی به‌دلیل بیماریهای گوناگون و کهولت سن، فرد دیگر نمی‌توانند انرژی و بازدهی دوران جوانی خود را داشته باشد. از همین رو مشکلانی مثل دردهای مزمن، افسردگی و انزوا در سالمندان به میزان زیادی دیده میشود. اعتیاد در سالمندان یکی از معضلات خانواده‌هاست، در ادامه توضیحات جامعی در این خصوص داریم.
اعتیاد به مواد مخدر یکی از معضلات جامعه است که در هر دوره سنی می‌تواند افراد را درگیر خود کند. سالمندان به‌دلیل مشکلاتی چون افسردگی، تنهایی، انزوا و… بیشتر به سمت مواد مخدر کشیده می‌شوند. با توجه به بیماری‌هایی که در سنین سالمندی فرد با آنها روبه‌رو میشود، مواد مخدر می‌تواند تاثیر مخرب‌تری داشته باشد و شرایط را برای آنها سخت کند.
اعتیاد به مواد مخدر چه مشکلاتی را می‌تواند برای سالمندان به وجود آورد؟
اعتیاد در هر سنی می‌تواند برای افراد مشکلات گسترده‌ای را به وجود آورد. به مرور زمان تمام ابعاد زندگی فرد به مواد مخدر وابسته میشود و بدون آن زندگی دیگر برای او ممکن نیست. بسته به ماده مخدر استفاده شده، میزان اعتیاد می‌تواند متفاوت باشد و روند ترک کردن را دشوارتر کند. مواد مخدر انواع مختلفی دارد، اما معمولاً سالمندان از نوع سنتی آن استفاده می‌کنند که از رایج‌ترین آنها میتوان به تریاک اشاره کرد.
سالمندان در این دوره از زندگی خود به دلیل بیماری هایی که دارند، داروهای متفاوتی را مصرف می‌کنند. از بارزترین مضرات مواد مخدر تداخل در عملکرد داروهاست. متاسفانه در مواردی دیده شده که سالمندان در این شرایط با توجه به تداخل دارویی با وضعیت وخیمی روبرو شده و شرایط ادامه زندگی برای آنها سخت میشود.
سالمندان معمولا با مشکلات حافظه‌ای و آلزایمر دست و پنجه نرم می‌کنند. مواد مخدر می‌توانند باعث شود تا فرآیند تضعیف حافظه و اختلال ادراکی در آنها شدت یابد. همچنین ممکن است سالمندان پس از مصرف مواد مخدر دچار آسیب های ناگهانی شوند و شرایط روحی و جسمی دشواری را تجربه کنند. این معایب و مشکلات در سنین سالمندی بیش از هر دوره دیگری آسیب زننده است. چرا که این دوره، بدن بازدهی و انرژی دوران جوانی را ندارد. همچنین سیستم ایمنی فرد توان مقابله با شرایط دشوار را ندارد.
علاوه بر تمام این مشکلات، مواد مخدر موجب میشود تا سالمند شما درگیر بیماری های جسمی دیگری هم شده یا بیماری که از قبل به آن مبتلا بوده، تشدید شود. از این رو باید توجه کافی را به سبک زندگی سالمند خود داشته باشید تا از اعتیاد و مشکلات این چنینی برای او جلوگیری کنید.
ترک اعتیاد یکی از اولین راهکارهایی است که معمولاً خانواده سالمند معتاد به کار می‌گیرد. در صورتی که سالمند شما از سنین جوانی یا میانسالی گرفتار اعتیاد به مواد مخدر شده، بهتر است تا با مشورت پزشک راهکاری برای ترک اعتیاد او پیدا کنید.
عقاید نادرست در ارتباط با اعتیاد در سالمندان
بسیاری از سالمندان برای تسکین دردهای خود از مواد مخدر خصوصا تریاک استفاده می‌کنند. این افراد معمولا به این نکته توجه نمی‌کنند که مواد مخدر فقط در دفعات نخست می‌تواند این درد را تسکین دهد و پس از مدتی باید میزان مصرف خود را بالا ببرند. از سویی دیگر شناخت منشا درد و درمان آن در این صورت ممکن است برای پزشک مشکل شود.
یکی دیگر از عقاید نادرست که در بین سالمندان رایج شده، این است که مصرف مواد مخدر می‌تواند قند خون را کاهش دهد و بیماری هایی مثل دیابت را درمان کند. بسیاری از سودجویان و فروشندگان مواد مخدر با نشر این باورها برای سود بیشتر، جان سالمندان و افراد دیگر را به خطر میندازند. همچنین مصرف مواد مخدر برای پیشگیری از بیماریها نمی‌تواند موثر باشد و این دست باورها از پایه غلط هستند.
افراد در دوران سالمندی با افسردگی و انزوا روبرو می‌شوند. یکی از باورهای غلط در ارتباط با مصرف مواد مخدر این است که این مواد می‌تواند به بهبود شرایط روحی و جسمی فرد کمک کرده و افسردگی او را درمان کند. معمولا در اوایل مصرف مواد مخدر، فرد احساس خوشایندی دارد اما به مرور این سرخوشی کم میشود. احساس نیاز و اعتیاد افزایش یافته و فرد حتی با دوری چند ساعته از مواد مخدر حالت روحی وخیمی را تجربه می‌کند. این معایب می‌تواند در سنین سالمندی بسیار بیشتر از هر دوره دیگری بروز پیدا کند.
عملکرد مواد مخدر بر روح و جسم فرد
انواع مختلفی از مواد مخدر تاثیرات متفاوتی را بر وضعیت روحی و جسمی فرد می‌گذارد. در واقع مواد مخدر انواع مختلفی دارند و ویژگی‌های مشخصی برای آنها تعریف میشود. مواد مخدر بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر گذاشته و باعث وابستگی فرد میشود.
در واقع اعتیاد نوعی واکنش فیزیولوژیک بدن است که در نتیجه مصرف مواد مخدر به وجود می‌آید؛ در نتیجه آن، عملکرد نورونها و سیستم عصبی به مصرف مواد مخدر وابسته شده و برای عملکرد صحیح خود نیاز به مصرف مواد مخدر دارند. متاسفانه به مرور میزان مصرف مواد مخدر افزایش یافته و اعتیاد شدیدتر میشود.
استیلکولین مهمترین انتقال دهنده عصبی است که در انتقال پیامها نقش اساسی دارد. پس از مصرف مواد مخدر خصوصا مواد مخدر حاوی نیکوتین، این ماده جایگزین استیلکولین خواهد شد. در نتیجه بدن برای انتقال صحیح پیامهای عصبی نیاز به مصرف نیکوتین دارد و این میزان مصرف روز به روز افزایش می‌یابد.
عوامل زمینه‌ساز اعتیاد به مواد مخدر
سالمندان به دلیل اینکه بیشتر زمان خود را در خانه سپری می‌کنند و با محل کار و افراد گوناگونی ارتباط ندارند، دچار گوشه‌گیری و انزوا می‌شوند. بسیاری از این افراد به علت ابتلا به انواع بیماری، ترجیح می‌دهند بیشتر زمان خود را در خانه بمانند و زمان خود را صرف استراحت و خوابیدن کنند. از همین رو به مرور زمان دچار انزوا و کسالت می‌شوند.
دوران سالمندی با تغییرات روحی و روانی گسترده‌ای همراه است. از این مشکلات روحی میتوان به افسردگی اشاره کرد. بیمار افسرده نیاز دارد تا در کوتاهترین زمان از حالت افسردگی و کرختی بیرون آید. از همین رو تمام راه‌های ممکن را امتحان می‌کند. بسیاری از سالمندان افسردگی خود را نمی‌پذیرند و برای برطرف کردن مشکلات روحی خود، راه حل‌های اشتباهی را انتخاب می‌کنند. این افراد به دلیل بیماریهای مختلف مجبور به مصرف داروهای مختلفی هستند. از عوارض جانبی این داروها میتوان به افسردگی و بی‌حوصلگی اشاره کرد.
دوران سالمندی با تغییرات جسمی زیادی همراه است. فرد سالمند به اندازه دوران جوانی خود انرژی و توانایی ندارد. به همین دلیل با دردهای گوناگونی روبرو میشود. درد کمر، مفاصل، گردن و… از دردهای رایج در بین سالمندان است. این دردها به مرور حالت مزمن پیدا کرده و در بازه‌های زمانی مختلفی به سراغ فرد می‌آید.
یکی از باورهای اشتباهی که متاسفانه در میان بیشتر افراد رایج است، استفاده از مواد مخدر برای تسکین دردهاست. فرد به‌مرور برای تسکین دردهای خود نیاز دارد تا میزان بیشتری از این مواد را مصرف کند و طولی نمی‌کشد که اعتیاد به مواد مخدر به مشکلی عظیم برای سالمند شما تبدیل میشود.
تاثیر اعتیاد به مواد مخدر بر زندگی سالمندان
اعتیاد به مواد مخدر در هر دوره‌ای از زندگی فرد خطرآفرین است. مصرف مواد مخدر در ابتدای مصرف بسیار خوشایند و تاثیرات مثبتی بر حالات جسمی و روحی فرد، خصوصا سالمند شما می‌گذارد. روند اعتیاد به سرعت افزایش می‌یابد. به طوری‌که سالمند شما پس از گذشت زمان کوتاهی خود را گرفتار این مشکل می‌بیند و در صورت عدم ترک، شاهد اتفاقات ناگواری خواهد بود. به همین دلیل اولین و بهترین انتخاب در مواجهه با این افراد، مراجعه به مراکز ترک اعتیاد است.
دوره سالمندی با انزوا و افسردگی زیادی همراه است. فرد سالمند پس از اعتیاد به مواد مخدر بیشتر از قبل منزوی و افسرده میشود. در اولین ساعات پس از مصرف سالمند شما حالت روحی مساعدی دارد ودر صورت داشتن درد، دردهای او تسکین پیدا می‌کنند. اما در صورت فاصله گرفتن از مواد مخدر، بسیار افسرده، منزوی و در بسیاری از موارد پرخاشگر میشود. از همین رو توصیه شده تا برای درمان دردهای دوران سالمندی هیچگاه به سراغ مواد مخدر نروید و سالمندان خود را نیز از مصرف این مواد، حتی مقدار اندک آن بازدارید.
با مراجعه به پزشک متخصص می‌توانید روند درمان سالمند خود را کنترل کرده و با اطمینان بیشتری سلامتی او را تضمین کنید.
ترک اعتیاد در سالمندان
اعتیاد یکی از بزرگترین دغدغه‌هایی است که خانواده‌ها با آن روبرو می‌شوند. اعتیاد در سالمندان نگرانی‌های بیشتری را به بار می‌آورد. از همین رو باید در سریعترین زمان ممکن اقدامات لازم برای ترک اعتیاد صورت گیرد. مراکز ترک اعتیاد مختلفی هستند که با بهره‌گیری از بهترین روش‌های موجود تلاش دارند تا ترک اعتیاد به صورت قطعی، در بازه زمانی کوتاهی صورت گیرد. یکی از مواردی که در ارتباط با کارکنان این مراکز وجود دارد، رفتار صحیح و موثر آنهاست. سالمندان روحیه حساستری نسبت به سایر افراد دارند و باید با دفت و توجه بیشتری با آنها برخورد شود.
مهمترین مسئله در ارتباط با مراکز ترک اعتیاد این است که این مراکز باید توجه کافی را به دوره سنی فرد و بیماریهای مختلف او داشته باشند. سالمندان شرایط حساستری را نسبت به سایر گروه‌های سنی دارند. ممکن است سالمند با قطع این مواد، دچار تغییرات ناگهانی جسمی و روحی شود. به همین دلیل نیاز است تا این روند با دقت بررسی شده و از بروز اتفاقات ناخوشایند جلوگیری شود.
در بدن هر فرد موادی بهنام بتااندورفین ترشح میشود. این مواد شبه‌مخدر درونزا هستند که به بدن در انجام فعالیتهای خود کمک می‌کند. با مصرف مواد مخدر و اعتیاد به آن، بتااندورفینها در مغز ترشح نشده و مورفین هایی که از خارج به بدن وارد می‌شوند، جای مورفین های مفید و طبیعی بدن را می‌گیرند.
در فرآیند ترک اعتیاد، مورفین های خارجی به بدن وارد نشده و ترشح مورفین های داخلی نیز کاهش چشمگیری دارد. به همین دلیل فرد برای مدتی حالات روحی و جسمی بسیار بدی را تجربه می‌کند. اضطراب، بیقراری و درد از بارزترین خصوصیاتی است که سالمند شما در ابتدای مسیر ترک اعتیاد تجربه خواهد کرد. البته به مرور زمان مغز مجددا شروع به ترشح بتااندورفین کرده و عملکرد مغز و بدن بازیابی میشود.
در دوران سالمندی سیستم ایمنی فرد تضعیف میشود و باید مراقبت بیشتری خصوصا در مقابل بیماریهای عفونی صورت گیرد. در دوران اعتیاد به مواد مخدر به دلیل کاهش ترشح اندورفینها، مونوسیتها به اندازه قبل نمی‌توانند با میکروبها و عوامل بیماری‌زا مبارزه کنند. به همین دلیل افراد معتاد مقاومت کمتری در برابر بیماریها از خود نشان می‌دهند.
در ادامه مصرف مواد مخدر، خطر ابتلا به سرطانها را در این افراد افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل در روند ترک اعتیاد باید به تقویت سیستم ایمنی توجه ویژه‌ای داشت و شرایط مخصوصی را به فرد اختصاص داد. تمام مراحل ترک اعتیاد باید زیر نظر پزشک صورت گیرد و تداخلهای دارویی بررسی شود.
کلام آخر در ارتباط با اعتیاد به مواد مخدر در سالمندان
اعتیاد به مواد مخدر ممکن است در هر سنی فرد را درگیر خود کند و شرایط نامساعدی را برای او به وجود آورد. دوران سالمندی با انزوا، افسردگی و دردهای مزمن همراه است. بسیاری از سالمندان برای فرار از تنهایی و انزوا به مواد مخدر روی می‌آورند و طولی نمی‌کشد که گرفتار اعتیاد می‌شوند.
یکی از باورهای اشتباهی که در جامعه رواج دارد، استفاده از مواد مخدر خصوصا تریاک برای تسکین دردهاست. سالمندان به دلیل دردهای مزمن زیاد استقبال بیشتری از این مواد دارند و در هر بار مصرف مجبور به مصرف میزان بیشتری از مواد مخدر هستند.
در دوره اعتیاد ترشح بتااندورفین در بدن کم شده و ماده مخدر جایگزین آن میشود. به همین دلیل در ایتدای روند ترک اعتیاد سالمند شما درد، اضطراب و بیقراری زیادی را تجربه می‌کند. مصرف مواد مخدر باعث تضعیف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به انواع سرطانها میشود. بهترین راه برای متوقف کردن این مشکلات، مراجعه به مراکز ترک اعتیاد است تا طی یک روند درمانی صحیح، فرد بتواند مصرف مواد مخدر را کنار بگذارد.
شما نیز ممکن است برای ترک اعتیاد سالمند خود اقدامات موثری انجام داده باشید و با بیان تجربیات خود بتوانید دیگران را در این امر مهم همراهی کنید.منتظر پیام‌هایتان هستیم.
