تاثیرات مثبت گروه درمانی در سالمندان

گروه درمانی امکان جلب حمایت و تشویق شدن از جانب سایر اعضای گروه را فراهم می‌کند. سالمندان حاضر در گروه با مشاهده سایر افراد مسنی که تجارب و مشکلات مشابه خودشان را دارند، دیگر حس تنهایی پیدا نمی‌کنند. شاید بهتر باشد گروه درمانی را تجربه کنید تا بدانید که شما تنها نیستید و بسیاری از سالمندان نیز مشکلات شما را خواهند داشت. در این مقاله در مورد گروه درمانی سالمندانی صحبت کرده ایم که میخواهند با امید هر چه بیشتر به زندگی خود ادامه دهند. اگر تصور میکنید شما هم جز این دسته هستید بهتر است این مقاله را مطالعه کنید.

گروه درمانی سالمندان چیست و چگونه انجام میشود؟

گروه درمانی، شکلی از روان درمانی است که در آن یک یا چند درمانگر، به درمان گروه کوچکی از سالمندان که گرد هم آمده اند، می پردازند. افراد مسن حاضر در گروه درمانی بهتر است بیشترین شباهت و همگنی بیشتری را با یکدیگر داشته باشند. هرچه نگرانی ها، مشکلات و تعارضات میان هم گروهی های سالخورده بیشتر باشد، بیشتر میتوان به درمان امیدوار بود و آن را موثر دانست.

گروه درمانی در ایران به چه شکل است؟

از آنجایی که گروه درمانی ها مقرون به صرفه هستند، طبیعی است که اگر سالمندان از ماهیت این شیوه مطلع باشند، بیشتر به سمت این نوع از درمان گرایش پیدا می کنند. ضمن اینکه برای گروهی از افراد که مشکل یکسانی دارند و مشکل روانی جدی و عمیقی هم ندارند، این شیوه می تواند گزینه مناسبی باشد. در ایران از این روش برای اختلال وسواس، اضطراب و افسرگی استفاده می شود.

یعنی سبک های شناختی و رفتاری را به طور گروهی اجرا می کنند. اما چون در جامعه ما همیشه نوعی نگرانی بابت مطرح شدن مسائل روانی و روانشناختی افراد سالمند از این منظر که مورد شناسایی توسط آشنایان قرار بگیرند، وجود داشته است در نتیجه شاهد کم اقبالی نسبت به گروه درمانی در ایران هستیم. یعنی نگرش های ذهنی سالمند به عنوان مانعی در استفاده از این روش همیشه عامل مهمی بوده و به این دلیل همیشه نوعی پرهیز نسبت به این موضوع وجود داشته است.

گروه درمانی سوگ برای افراد مسن

سوگ و جدایی یکی از درد آورترین تجربه های انسان ها بعد از برقراری پیوند عاطفی است. از دست دادن دوستان و همسالان از یک سو و پدیده پیری و نزدیک شدن به سال‌ های پایانی زندگی، موجب افزایش افسردگی در سالمندان می‌شود. در جلسات گروهی برای درمان سوگ سالمندان همواره از دست دادن عزیزان و غم متحمل شده به آنان جز ویژگی های یکسان آنان است. سالمندان در جلسات گروه درمانی فرا میگیرند که مشکلات خود را پس از، از دست دادن متوفی بیان کنند و یا حتی این مشکلات را از زبان همسالان خود بشنوند.

شاید همین موضوع بتواند حکم همدردی و تنها نبودنشان را فراهم کند. پس از مواجه شدن با این ناراحتی، مشاور سعی میکند راه های جدایی از این مشکلات را ارائه دهد و القای امید کند. در هر صورت زمانی که یک سالمند، عزیز خود را از دست میدهد غمی دو چندان را متحمل میشود؛ که البته این روش درمانی میتواند برای این افراد مفید باشد.

گروه درمانی سالمندان برای رهایی از اعتیاد

سالمندانی که درگیر اعتیاد هستند برای گفتگو در مورد داستان ها، افکار، تجربیات و احساسات مربوط به اعتیاد، با یکدیگر ملاقات می‌ کنند. این جلسات توسط یک درمانگر یا روانشناس که با انتخاب مباحث و راهنمایی و هدایت جلسات به سوی بهترین مزایای ممکن صورت می‌پذیرد. به این ترتیب، درمانگر می‌تواند جلسات را رصد کند و از نتیجه مورد انتظار اطمینان حاصل کند. این جلسات به سالمند کمک میکند تا افراد موفق و ترک کرده را الگوی خود قرار داده و به سمت کنار گذاشتن اعتیاد خود پیش رود.

آیا درمان از طریق گروه درمانی برای افراد پیر کارساز است؟

همیشه انواع درمان ها در روانشناسی دارای قاعده و چهارچوبی است که کمتر میتواند دست خوش تغییر گردد. همچنین رده های مختلف سنی میتواند این روش ها را تغییر دهد. سالمندی نیز مانند مراحل دیگر زندگی دارای جزئیات و پیچیدگی خاص خودش است که باید در طول درمان به آن توجه شود. اگر که مسائل مربوط به این دوره، به خوبی تجزیه و تحلی نشود میتواند روند درمان را کند بکند و حتی درمان را متوقف سازد. گروه درمانی نیز نمیتواند از این قاعده جدا باشد. برای پاسخ به این سوال که آیا روان درمانی و گروه درمانی برای کار با افراد مسن نیاز موثر است؟

باید عنوان کرد میزان سازگاری سالمندان همیشه موضوع بحث بوده است نه سن آن ها. افراد مسن به علت سازگاری پایین تر با درمان های روانشناختی ممکن است مقاوم تر باشند و یا سازگاری را کمتری نشان دهند. اثرات گروهی به اصلاحاتی نیاز دارد، زیرا گروه های نسل قبلی نسبت به گروه های نسل بعدی مهارت های مختلف، ارزش های مختلف و تجارب مختلف زندگی را نشان میدهند؛ البته چالش های خاص زندگی سالمندان به دلیل مشکلاتی که برای آنان ایجاد میکنند، به دانش و مهارت های درمانی خاصی نیاز دارند. در نهایت باید عنوان کرد که گروه درمانی برای سالمندان غیر ممکن نیست، اما به دلیل تفاوت های گفته شده، روش کار بر روی آنان باید تغییر کند و درخور شرایط آنان باشد.

مزایای گروه درمانی در گروه سالمندان

اعضای گروه همچون الگویی برای سایر اعضای دیگر گروه هستند. سالمندان گروه با مشاهده عضوی که با موفقیت از عهده مشکلاتش بر آمده، امید به بهبودی پیدا می‌کنند. پیشرفت هر سالمند در حکم الگو و حامی برای سایرین عمل می‌کند. این امر میتواند حس موفقیت و پیشرفت را تقویت کند. درمان گروهی برای سالمندان بسیار مقرون به صرفه است. درمانگر به جای اینکه هر بار روی یک مراجع متمرکز شود می‌تواند زمانش را صرف گروه بزرگتری از افراد سالخورده کند. گروه درمانی در میان سالمندان مانند یک پناهگاه امن میماند. این موقعیت، امکان ابراز رفتار ها و فعالیت ‌ها را در فضای امن گروهی فراهم می‌کند.

درمانگر ابتدا باید  واکنش‌ های هر سالمند در قبال سایرین و در موقعیت ‌های اجتماعی را مشاهده می‌کند؛ سپس از این اطلاعات برای ارائه بازخورد های ارزشمند به هر مراجع سالخورده استفاده می‌نماید. اعضای گروه در طول گروه درمانی، به یکدیگر بازخورد می‌ دهند؛ شناخت دیدگاه‌ های مختلف برای تقویت رشد فردی و تغییر کردن، میتواند بسیار مفید باشد. از آنجا که اکثر تعاملات سالمندان با سایر مردم صورت می‌گیرد در نتیجه بسیاری از افراد پیر در طول گروه درمانی با تقویت مهارت ‌های اجتماعی خودشان آشنا می‌شوند. رهبر گروه یا همان درمانگر به افراد کمک می‌کند تا در گروه به تعامل واضح ‌تر و اثربخش ‌تری برسند. این امر منجر به یادگیری مهارت‌ های جدیدی می‌شود که قابل تعمیم دادن و استفاده در روابطشان با سایر افراد خارج از گروه است.

گروه درمانی سالمندان تخصصی تر است.

یک متخصص درمان برای کار با سالمندان چقدر باید تخصص داشته باشد؟ این موضوع شاید به تعداد و نوع افراد مسن که در جلسات دیده می شوند بستگی داشته باشد. درمانگرانی که درصد کمی از افراد مسن را ویزیت می کنند، بزرگسالانی را که از نظر جسمی سالم هستند و احتمالا به زوال عقل مبتلا نیستند، میپذیرند و به مراجعان سالمندی  که مشکلاتی مانند مراجعان جوان خود را دارند، کمک میکنند. برای کار با سالمندان حتما باید به متخصصان آموزش دیده در همین مقوله اعتماد شود تا درک درستی از این مرحله از زندگی داشته باشد.

گروه درمانی آنلاین برای سالمندان در زمان کرونا

پدیده کرونا میتواند سالمندان را از یکدیگر دور کند و زندگی اجتماعی آنان را به خطر بیاندازد. اما بعضی از روش ها که به صورت آنلاین انجام میشوند میتواند به گروه سالمندان کمک شایانی کند. امروزه استفاده از فضای مجازی و برنامه های ارتباط جمعی شاید راه بسیار مناسبی برای درمان های گروهی مجازی باشند. این جلسات میتواند در طی یک برنامه از قبل طراحی شده برای سالمندان ترتیب داده شود و آنان را به هم نزدیک تر کند.

یکی از مزایای این نوع گروه درمانی شاید افزایش عزت نفس و عدم مقاومت اعضای گروه باشد؛ به این صورت که فرد سالمند راحت تر بتواند مشکلات خود را به صورت آنلاین بگوید تا به صورت حضوری. گرچه حضور فرد متخصص به طور کامل حس نمیشود اما شاید این کار باعث شود تا دغدغه ها و مشکلات سالمندان راحت تر بازگو شود. همچنین گروه درمانی آنلاین برای سالمندان میتواند خطرات ابتلا به کرونا را به علت عدم حضور در بیرون از منزل کاهش دهد و حتی سالمندان ناتوان جسمی و حرکتی را به پای این جلسات بیاورد.