زندگی‌های امروزی به سمت سلامت، استفاده بیشتر از میوه و سبزیجات، تحرک و ورزش رفته است. تمام این نکاتی که باید در سنین کمتر توجه کنیم برای این است که در سالمندی دارای بدنی سالمتری باشیم. اما با افزایش سن و به محض پا گذشتن به دوره سالمندی همه افراد شاهد اتفاقات ریز و درشتی می‌شوند، که میتواند خاطر افراد را آزرده نماید. سرد شدن دست و پا در سالمندی یکی از رایجترین اتفاقاتی است که تقریبا همه افراد آن را تجربه کرده‌اند.
سرد شدن دست و پا نه تنها در سالمندان بلکه در جوانان در روزهای سرد زمستان کاملا طبیعی است. اما اگر این سردی در روزهای گرم تابستان هم تکرار شود و اتفاق بیافتد باید آن را جدی بگیریم و سرد شدن دست و پا را ریشه یابی و درمان کنیم.
علل مختلف سرد شدن دست و پای سالمندان
پزشکان برای این اتفاق دلایل مختلفی ذکر کرده‌اند. یکی از رایجترین علل این است که با افزایش سن و سخت شدن رگها، سیستم گردش خون کمی دچار اختلال میشود و خونرسانی به نوک انگشتان دست و پا سختتر خواهد شد. در نتیجه افراد سرد شدن دست و پا را بیشتر احساس می‌کنند.
عوامل دیگری که در سیستم گردش خون بدن میتواند تاثیرگذار باشد استفاده از غذاهای چرب و ناسالم است. خوردن چربی زیاد میتواند باعث انسداد رگها، باریک شدن راه عبور خون در رگها و در نتیجه اختلال در گردش خون خواهد شد.
بهتر است در رژیم غذایی خود تجدید نظر کنید و از غذاهای سبک با چربی کمتر استفاده نمایید. سعی کنید استفاده از روغنها با کلسترول پایین مانند روغن کنجد و زیتون را جایگزین روغن‌های مایع و جامد نمایید. اگر سطح کلسترول خونتان با رعایت تغذیه کنترل نشد نیاز به داروهای فشار خون پیدا خواهید کرد.
بیشتر بخوانید: درمان پا درد سالمندان
حتی استفاده از قند زیاد که در سنین بالا به صورت دیابت خود را نشان می‌دهد میتواند در شبکه شریانی خون تاثیر مخرب بگذارد. سعی کنید با رعایت رژیم غذایی، پرهیز از خوردن مواد غذایی قندی مانند نان، برنج، نوشابه و نوشیدنیهای قندی، میوه‌هایی که قند بالا دارند مانند خربزه و انگور، کنار گذاشتن قندی که با چای مصرف می‌کنند و استفاده از داروهای دیابتی از سوی دیگر سطح قند خون خود را همیشه ثابت نگه دارید.
عوامل دیابت و کلسترول که به صورت سرد شدن دست و پا نمود پیدا می‌کنند دارای دارو و درمان هستند و حتما باید با پزشک معالج خود مشورت نمایید.
تنگ شدن و سفت شدن رگ های خونی که موجب کاهش گردش خون میشود در برخی از افراد موجب بروز سندرم رینود خواهد شد. اگر سردی نوک انگشتان تا حدی پیش رود که نوک انگشتان بی حس میشود یا تغییر رنگ می‌دهد بدانید که دچار سندرم رینود شده‌اید.
برای اینکه بتوانید رینود را کنترل کنید پزشک شما داروهایی که غلظت خون را کم میکند و موجب باز شدن رگ های خونی میشود تجویز میکند. البته خیلی از افراد با رعایت تغذیه و استفاده از غذاهای سالم میتوانند این سندرم را کنترل کنند و نیاز به دارو خاصی پیدا نخواهند کرد.
یکی دیگر از عواملی که موجب سرد شدن دست و پا میشود کمبود ویتامین ب۱۲ است. زمانیکه میزان این ویتامین در بدن کاهش مییابد نوک انگشتان سوزن سوزن، بیحس و سرد میشود. برای اینکه متوجه شوید که علت سردی دست و پای شما چیست میتوانید یک آزمایش خون دهید تا براساس آن ویتامینهای ضروری که بدن شما دچار کمبود شده است را به بدن برسانید.
بیشتر بخوانید: خواص آب درمانی در سالمندان
ویتامین ب۱۲ جزء ویتامینهایی است که بدن تولید نمیکند و باید بهصورت تغذیه و یا مکمل غذایی تامین شود.
میتوانید از قرصهای ب۱۲ و یا مولتی ویتامین استفاده نمایید یا بهشکل خوراکی از طریق مصرف مواد غذایی مانند گوشت قرمز، شیر، پنیر، ماست به طور کلی لبنیات این ویتامین را به بدنتان برسانید.
زمانیکه سن افزایش پیدا میکند ممکن است بدن دچار کمبود آهن و کمخونی شود. کمبود آهن در بدن موجب سرد شدن دست و پا و عوارض دیگری در بدن خواهد شد.
در کنار سردی دست و پا ممکن است احساس ضعف و بیحالی، خستگی و سردرد همگی نشانه هایی از وجود کمبود آهن در بدن است. در آزمایش خونی که انجام می‌دهید کمبود آهن هم قابل تشخیص است و میتوانید با استفاده از مواد غذایی که سرشار از آهن است مانند اسفناج، گوشت قرمز و پسته یا قرص های آهن، کمبود بدن به این ماده را برطرف کند. با استفاده از منابع آهن، احساس سردی دست و پا هم به تدریج از بین خواهد رفت.
یکی از علل رایج سرد شدن دست و پا در بین سالمندان دچار شدن به کم کاری تیروئید است. این علت خودش را خیلی آرام و آهسته بروز می‌دهد. در کنار اینکه دست و پاهایتان سرد است ممکن است سرما را در برخی از اعضاء بدنتان احساس کنید، وزنتان افزایش پیدا کند و احساس خستگی مفرط کنید. دست و پاها علاوه بر اینکه سرد می‌شوند، دچار حساسیت ها و خشکی می‌شوند.
بیشتر بخوانید: ورزش زانو برای سالمندان
تشخیص این عارضه فقط با انجام آزمایش تیروئید ممکن است و پزشکتان بعد از انجام آزمایش در صورت کم کار شدن تیروئید برایتان داروهای هورمون مصنوعی تجویز میکند و با مصرف این داروها احساس سردی دست و پا کاهش خواهد یافت.
راه هایی برای کم کردن سرد شدن دست و پا
همانطور که قبلا اشاره شد، سردی دست و پاها ممکن است دارای ریشه بیماری باشد. در نتیجه بهترین اقدام برای از بین بردن این عارضه مشورت با پزشک معالج و انجام آزمایش های مختلف است تا علت بررسی شود و دارو و درمان مورد نظر تجویز شود. با استفاده از داروها به تدریج این عارضه از بین خواهد رفت و آن را دیگر تجربه نخواهید کرد.
اما راهکارهایی وجود دارد که به شما کمک میکند تا از سرد شدن دست و پا جلوگیری کنید یا شدت آن را کاهش دهید.
مثلا از لباسهای مناسب که باعث افزایش دمای بدنتان میشود استفاده کنید. پوشیدن جوراب و استفاده از دستکش میتواند به شما کمک کند تا میزان سردی دست و پا را کمتر تجربه کنید.
بیشتر بخوانید: انواع واکر برای سالمندان
نوشیدنی های گرم مانند چای و دمنوش بیشتر استفاده کنید. این نوشیدنی‌ها موجب میشود دمای کلی بدنتان افزایش یابد و از شدت سردی در ناحیه دست و پا تجربه می‌کاهد.
بیشتر عواملی که موجب بروز سردی دست و پا میشود مربوط به اختلال در سیستم گردش خون و انسداد عروق است. در کنار برطرف کردن علت ریشه‌ای آن، بهتر است هر روز ساعتی را به ورزش و انجام فعالیت های کششی اختصاص دهید. داشتن تحرک و ورزش سبک میتواند به بهتر شدن گردش خون در بدن کمک کند و در نتیجه سردی دست و پا کاهش خواهد یافت.
سعی کنید به صورت مستقیم به اجسام خیلی سرد دست نزنید. مخصوصا افرادی که به سندروم رینود دچار هستند. سردی اجسام موجب تشدید این سندورم خواهد شد. مثلا برای بیرون آوردن مواد غذایی از فریزر حتما دستکش دست کنید یا آن را با یک دستمال بیرون آورید.
زمانیکه فرد احساس سردی در ناحیه دست و پا میکند پوست این ناحیه خشک خواهد شد. برای اینکه میزان سردی و خشکی پوست را کاهش دهید بهتر است این اعضا را با وازلین یا کرم های آبرسان ماساژ دهید. ماساژ به بهتر شدن گردش خون در این ناحیه کمک خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: علت ورم پا در سالمندان
اگر سیگار میکشید توصیه میکنیم که استعمال دخانیات را محدود کنید. کشیدن سیگار موجب تنگ شدن شریانهای قلب، گرفتی عضلات قلب و کاهش عملکرد سیستم گردش خون خواهد شد. با قطع یا کاهش میزان استفاده از سیگار تاثیر آن را در کاهش میزان سردی دست و پاهایتان شاهد خواهید بود.
به وجود آمدن احساس سردی در ناحیه دست و پا امری کاملا طبیعی و شایع است. پس در ابتدا آرامش خود را حفظ نمایید، با پزشکی معالجتان مشورت نمایید و از شیوه درست و صحیح مسئله‌تان را برطرف نمایید.
