انواع روغن خوراکی سالم برای غذای سالمندان
روغن خوراکی یکی از پرمصرفترین مواد غذایی است. هرچقدر روغنی که استفاده میکنیم سالمتر باشد، به بیماری های کمتری مبتلا میشویم. در این مقاله قصد داریم بهترین روغن خوراکی برای غذای سالمندان را معرفی کنیم. سالمندان تحرک کمی دارند و بیشتر آنها به بیماری های گوارشی، قلبی و عروقی مبتلا هستند. از آنجایی که روغن برای طبخ مواد غذایی استفاده میشود، بنابراین سالمندان و پرستارانشان باید در انتخاب روغن خوراکی دقت کنند.
از طرفی طبق گفته متخصصین تغذیه، هر روغنی برای هر نوع طبخی مناسب نیست. ۳ نوع روغن خوراکی در بازار وجود دارد:
- روغن سرخ کردنی
- روغن پخت و پز
- روغن مخصوص سالاد
البته غذاهای سرخ کردنی برای سالمندان مناسب نیستند. به همین دلیل استفاده از روغن های گیاهی برای سالاد و پخت و پز توصیه میشود. افراط در مصرف هر کدام از روغن هایی که در این مقاله معرفی میشوند، درست نیست و ممکن است برای سلامتی ضرر داشته باشد. بنابراین قبل از اضافه کردن هرکدام از این روغنها به غذا، حتما با متخصص تغذیه مشورت کنید.
انواع روغن های خوراکی مناسب برای سالمندان
اول از همه بهتر است با انواع روغنهای خوراکی و ویژگی های آن آشنا شویم. روغنها را با توجه به ویژگیهای مختلف دستهبندی میکنند. در ارزیابی روغنها میزان اسیدهای چرب ضروری، چربیهای غیر اشباع، نسبت چربی های غیراشباع به چربی های اشباع، تاثیر روغن به کلسترول خون، مزه روغن، اثر روشهای فرآیند بر ارزش تغذیه ای روغن، و وجود آفتکشها در روغن را درنظر میگیریم. سعی کنید در استفاده از نوع خاصی از روغن افراط به خرج ندهید و از انواع روغن های مفید استفاده کنید. اول از همه گروه روغنهای باکیفیت و مفید را توضیح میدهیم.
روغن بذر کتان از بهترین روغن خوراکی برای سالمندان
یکی از مفیدترین روغن های خوراکی برای سالمندان، روغن بذر کتان است. این روغن یکی از منابع مهم اسیدهای چرب امگا ۳ است. در مقاله های قبلی در مورد فواید مصرف امگا ۳ برای افراد مسن صحبت کردیم. امگا ۳ به پیشگیری از بیماریهای زیادی از جمله بیماری های قلبی و عروقی کمک میکند و سیستم ایمنی سالمندان را تقویت میکند.
روغن بذر کتان برای پخت و پز مناسب نیست و خواصش را با حرارت از دست میدهد. بنابراین روغن تخم کتان را فقط میتوان در سالاد استفاده کرد. علاوه بر موارد ذکر شده، روغن تخم کتان سلامت پوست را تقویت میکند و قدرت ایمنی را زیاد میکند.
روغن کانولا
این روغن سبک و زردرنگ است و مزه خاصی ندارد. روغن کانولا هم یکی از منابع مهم اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است. از آنجایی که چربیهای اشباع کمی در روغن کانولا وجود دارد، بنابراین برای سلامت قلب بسیار مفید است. ویژگی جالب این روغن این است که اصلا باعث افزایش کلسترول نمیشود و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را کاهش میدهد.
البته برخی از تحقیقات نشان داده که روغن کانولا به اندازه روغن زیتون و روغن سویا مفید نیست و مواد مغذی کمی دارد. نکته مهم این است که روغن کانولا انرژی زیادی دارد، بنابراین قبل از اینکه آن را به رژیم غذایی سالمندان اضافه کنید، حتما با پزشک مشورت کنید.
روغن سویا
یکی از بهترین روغن خوراکی برای غذای سالم فرد مسن، روغن دانه های سویاست که منبع خوبی از اسیدهای چرب و مواد معدنی است. این روغن گلیسیرین بالایی دارد و در پختوپز و سالاد استفاده میشود. به علاوه ویژگی های آنتی اکسیدانی خوبی هم دارد. روغن سویا سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به سلامت پوست و مو هم کمک میکند. روغن سویا یک خاصیت منحصربهفرد دارد و آن کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر است.
سالمندان میتوانند با مصرف روغن سویا از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنند. روغن سویا به بهبود عملکرد مغز و اعصاب هم کمک میکند. روغن سویا برای سالمندان گیاهخوار هم توصیه میشود. از آنجایی که گیاهخواران نمیتوانند گوشت مصرف کنند، میتوانند سویا و روغن سویا را به رژیم غذاییشان اضافه کنند. روغن سویا برای تقویت سلامت چشم هم مفید است و از بروز آب مروارید، گلوکوم و کاهش عملکرد شبکیه جلوگیری میکند.
این روغن کربوهیدرات، فیبر، ویتامین E، اسید چرب و اسید آمینه لیزین دارد و سلامت قلب را هم حفظ میکند. خیلی از سالمندان که از ابتلا به پوکی استخوان میترسند، میتوانند با مصرف روغن سویا از پوکی استخوان جلوگیری کنند. استروژن موجود در روغن سویا استخوان ها را تقویت کرده و از بروز پوکی استخوان جلوگیری میکند. روغن سویا از ابتلا به دیابت هم جلوگیری میکند.
روغن زیتون برای سالمندان
روغن زیتون یکی از پرمصرفترین و بهترین روغن خوراکی است که در غذاها و سالادهای مختلفی استفاده میشود. این روغن چربی تک غیراشباع دارد و سرشار از ویتامین و مواد معدنی است. بهترین نوع طبخ روغن زیتون برای سالمندان استفاده از آن در سالاد و طبخ مواد غذایی است. روغن زیتون را با آبلیمو ترکیب کنید و روی سالاد بریزید. روغن زیتون منبع امگا ۳ هم هست. بنابراین سالمندانی که گیاهخوار هستند و نمیتوانند از ماهی و قرص روغن ماهی استفاده کنند، میتوانند روغن زیتون را به رژیم غذاییشان اضافه کنند.
به هیچ وجه روغن زیتون را برای سرخکردن مواد غذایی استفاده نکنید، چون خاصیت غذاییاش را از دست میدهد. دمای دود روغن زیتون ۱۸۵ تا ۲۱۰ درجه سانتیگراد است. اگر بیشتر از مقدار گرم شود و دود کند، دیگر فایدهای ندارد. میتوانید از روغن زیتون برای پخت برنج هم استفاده کنید. هم عطر برنج را عوض میکند و هم کلسترول خون را زیاد نمیکند. به املت و سالاد الویه هم میتوانید روغن زیتون اضافه کنید.
روغن کنجد یکی از سالم ترین روغن ها
روغن کنجد هم اخیرا طرفدارهای زیادی پیدا کرده است و خیلیها در سالاد و ماکارونی از روغن کنجد استفاده میکنند. مواد معدنی داخل این روغن، منیزیم، مس، آهن و کلسیم است. از آنجایی که روغن کنجد رنگ تیرهتری دارد، برای همین سرشار از آنتی اکسیدان است. این روغن به کاهش فشار خون، استرس و افسردگی کمک میکنند. برخی از سالمندان روغن کنجد را برای جلوگیری از ابتلا به دیابت مصرف میکنند.
این روغن سطح گلوکز خون را کم میکند، بنابراین برای سالمندان دیابتی هم ماده غذایی مفیدی است. روغن کنجد به پیشگیری و درمان خشکی مفاصل و پوکی استخوان هم کمک میکند. از دیگر خواص روغن کنجد میتوان به جلوگیری از بیماری آلزایمر، جلوگیری از بیماریهای مفصلی و آرتروز، جلوگیری از آب مروارید، جلوگیری از بستهشدن عروق و کاهش ابتلا به پارکینسون اشاره کرد. روغن کنجد هم کالری و انرژی زیادی دارد، پس نباید بیش از حد آن را مصرف کنید.
جمعبندی
در این مقاله درباره بهترین روغن خوراکی برای غذای سالمندان صحبت کردیم. بدین منظور انواع روغنهای مفید و مغذی را شناسایی کرده و معرفی کردیم. نکتهای که در مصرف روغن باید توجه کنید، مصرف متعادل روغنهای خوراکی است. اگر هر کدام از روغنهای ذکر شده در این مقاله را بیش از حد مصرف کنید، دچار اضافه وزن و بیماریهای دیگر میشوید. بهتر است برای اضافهکردن هرکدام از این روغنها در رژیم غذایی سالمندان با پزشک مشورت کنید. شما کدام یک از این روغنها را بیشتر مصرف میکنید؟