همیشه کمبود ذخایر خونی یکی از مشکلات پیشروی کشورمان بوده است. به همین دلیل بهتر است تمام گروه های سنی کمک به بهبود شرایط ذخایر خونی کنند. از طرفی در دوره سالمندی به دلیل افزایش بیماری ها و جراحی های مختلف احتیاج به خون بیشتری دارند. پس اگر در دوره سالمندی علاقه به اهدای خون داشته باشید بهتر است از نکاتی که برای اهدای خون در سالمندان نیاز است آگاهی داشته باشید.
آیا سالمندان هم می‌توانند خون اهدا کنند؟
با خون می‌توان جان افرادی را نجات داد، بنابراین محققان بر روی اهدای خون توسط سالمندان تحقیقات فراوانی انجام داده‌اند. این تحقیقات نشان داد که اگر شما در سلامت کامل باشید، میتوانید خون اهدا کنید. یکی دیگر از شرایطی که در زمان سالمندی برای اهدا خون باید به آن توجه کنید، عدم بروز عوارض اهدای خون است. اگر با ۱ بار اهدای خون متوجه عوارض مختلفی شده‌اید، بهتر است دوباره اینکار را تکرار نکنید. چرا که به سلامت جسمی خود آسیب می‌رسانید.
هر واحد خونی که اهدا می‌شود میتواند حدوداً ۳ نفر را نجات دهد. اهدای خون به طور کلی قوانین مخصوص به خود را دارد. شما نمی‌توانید در هر سنی خون اهدا کنید. سن ۱۷ تا ۶۰ سالگی سنی است که توسط سازمان اهدای خون ایران به تصویب رسیده است. این محدوده سنی حدود ۴۰ درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهد.
یکی از دلایل کاهش ذخایر خونی، محدوده سنی است؛ اما علاوه بر محدودیت سنی، محدودیتهای دیگری هم وجود دارد که از تعداد داوطلبان کمتر میکند. به دلیل اینکه جامعه ما به سمت جامعه با رده سنی بالا در حال پیشرفت است و احتمالا در زمان کهنسالی بیشتر از سایر دوران زندگی نیازمند خون هستیم، سازمان اهدای خون تلاش میکند تا گروه های سنی پایین تر را تشویق به اهدای خون کند.
اگر به صورت مستمر در طول زندگی اهدای خون داشته‌اید، میتوانید تا سن ۶۵ سالگی به این کار ادامه دهید. چنانچه برای اولین بار قصد اهدای خون دارید، فقط تا ۶۰ سالگی میتوانید این کار را انجام دهید. بنابراین موضوع اهدای خون در سالمندان حساسیت بیشتری دارد.
نکات اهدای خون برای سالمندان
به دلیل اینکه اهدای خون در سنین بالا ریسک خطر بلاتری نسبت به سایر گروه های سنی دارد، باید نکاتی را برای اهدای خون بدانید.
باید به این نکته توجه داشته باشید که اگر جراحی های قبلی انجام داده‌اید، ممکن است از دست دادن خون برای شما مشکلاتی ایجاد کند. بهتر است اگر قصد اهدای خون دارید، با پزشک معالج خود در این زمینه مشورت کنید.
داروهایی که مصرف می‌کنید نیز در روند اهدای خون تأثیرگذار است. به همین خاطر اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید، قبل از اهدای خون با پزشک مشورت کنید تا این دارو مشکلی برای روند اهدای خون نداشته باشد. همچنین یکی دیگر از عواملی که باید به آن در زمان اهدای خون توجه کنید، عوارضی است که ممکن است به دلیل کم خونی به سراغتان آید. اگر سابقه کم خونی دارید، باید قبل از اهدای خون با پزشک مشورت کنید تا از عوارض بعدی این بیماری جلوگیری شود.
شرایط اهدای خون برای داوطلبین سالمند
علاوه بر اینکه محدودیت سنی یکی از شرایط اهدای خون است، شرایط دیگری این عمل را محدود میکند. به عنوان مثال وزن سالمند اهدا کننده خون باید حداقل ۵۰ کیلوگرم باشد. اهدای خون شرایط مختلف دیگری را شامل می‌شود. به عنوان مثال باید بین هر نوبت خون دادن ۸ هفته فاصله باشد. توجه داشته باشید که تعداد دفعات خوندهی در طول ۱ سال برای آقایان نباید بیشتر از ۴ بار و برای خانم ها بیشتر از ۳ بار باشد.
برای اهدای خون در سالمندان با شرایط خاص نیاز است تا با پزشک مشورت کنید. این شرایط شامل بیماری های مختلف، آلرژی، مصرف دارو، داشتن زمینه بیماری های قلبی عروقی، سابقه جراحی، سابقه تزریق خون و فرآورده های آن، سابقه غش، صرع، تشنج، سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی، سابقه رفتارهای پر خطر (تماس جنسی خارج از چارچوب خانواده)، سابقه خالکوبی، حجامت، تاتو، سابقه زردی یا یرقان در خود و خانواده، سفر به مناطق شایع مالاریا است.
توصیه های بهداشتی بعد از اهدای خون
اگر به عنوان ۱ فرد مسن تمام شرایط اهدای خون در سالمندان را داشتید و تصمیم به اهدای خون گرفتید، باید از یکسری اصول مراقبتی پس از اهدای خون آگاه باشید تا مشکلی برایتان به وجود نیاید. سعی کنید پس از خونگیری زمانی حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در تخت خونگیری استراحت کنید تا پس از آن دچار سرگیجه و افت فشار نشوید.
بعد از گذشت زمان ۱۰ الی ۱۵ دقیقه از تخت بلند شوید. در هنگام بلندشدن از روی تخت جوانب احتیاط را رعایت کنید. سعی کنید از تخت به عنوان تکیه‌گاه استفاده نکنید. چرا که تخت به دلیل متحرک بودنش ممکن است تکیه گاهی خوبی برای شما نباشد و باعث سرخوردن شما شود. سعی کنید از دستی که خون را اهدا کرده‌اید نیز به عنوان تکیه گاه استفاده نکنید.
بعد از اهدای خون میتوانید به کارهای معمول روزانه خود رسیدگی کنید. اهدای خون خللی در روند انجام کارهای روزانه نخواهد داشت. سعی کنید تا ۲۴ ساعت پس از اهدای خون از ورزش و کارهای سنگین خودداری کنید.
تا چند ساعت پس از اهدای خون، چسبی که در محل خونگیری قرار دارد را جدا نکنید. سعی کنید از رانندگی به طور مداوم بپرهیزید. سعی کنید تا ۱ هفته مصرف مایعات خود را افزایش دهید. مصرف هیچگونه مکمل غذایی و تقویت کننده‌ها توصیه نمی‌شود. در هر صورت اگر به دلیل بالابودن سن تمایل داشتید که هر چه سریعتر خون و سلول های از دست رفته را جبران کنید، میتوانید قرص آهن و ویتامین ث را در روزهای پس از اهدای خون مصرف کنید. توجه داشته باشید که مصرف این نوع از قرص ها فقط باید زیر نظر پزشک باشد تا میزان دوز مصرفی مناسب را برای شما تجویز کند.
اگر چند روز بعد از اهدای خون در سالمندان ، در اطراف محل خونگیری متوجه کبودی شده‌اید، جای نگرانی نیست. چرا که ممکن است بعد از خونگیری تا چند روز بعد از آن در بافت های اطراف محل خونگیری، خون جمع شود. این مشکل ۲ تا ۳ روز بعد از اهدای خون برطرف می‌شود.
اگر سیگار می‌کشید، سعی کنید تا ۱ روز بعد از اهدای خون سیگار نکشید. اگر دردی در ناحیه محل سوزن احساس کردید، میتوانید از مسکن های ساده همانند استامینوفن یا پروفن استفاده کنید.
ممکن است اهدای خون حدود نیم کیلوگرم از وزن شما را کاهش دهد. این کاهش وزن موقتی است و مربوط به خون اهدا شده است. که پس از جایگزینی دوباره خون، این وزن از دست رفته دوباره بازمی‌گردد.
فواید اهدای خون
ممکن است اهدای خون را فقط یک وظیفه انسانی بدانید. این در صورتی است که اهدای خون به سلامتی شما نیز میتواند کمک کند. پس اگر قصد اهدای خون را دارید به این نکته توجه داشته باشید که نه تنها مشکلی برای سلامتی شما ندارد، بلکه باعث بهبود آن نیز می‌شود. به عنوان مثال از اهدای خون به عنوان یکی از راه های جلوگیری از سرطان نام برده می‌شود. چرا که اهدای خون در سالمندان باعث می‌شود تا خون پاکسازی شده و عواملی سمی که باعث ایجاد سرطان می‌شوند را تا حد زیادی کاهش دهد.
نکات پایانی
اگر در دوره سالمندی قصد کمک به ذخایر خونی کشور را داشتید، به شرایطی که برای اهدای خون نیاز است توجه کافی داشته باشید. اگر سن شما بالای ۶۰ سال است، برای رعایت سلامت جسمانی خود این کار را انجام ندهید.
اگر محدودیت سنی نداشتید، به تمامی شرایطی که توسط سازمان انتقال خون به تصویب رسیده، توجه داشته باشید. نکات پس از اهدای خون را نیز رعایت کنید تا مشکلات بعد از اهدای خون برای شما به وجود نیاید.
