برای نگهداری از سالخوردگانی که درگیر بیماری تیروئید هستند، باید چه کارهایی انجام داد؟ در ادامه نکات مهمی درباره تیروئید در سالمندان را برای شما توضیح خواهیم داد.
غده تیروئید چیست و چه نقشی در بدن ایفا می‌کند؟
تیروئید غده ای در بدن است که جلوی گردن و بالای جناغ قرار دارد و در تمامی طول زندگی شما به فعالیت خود ادامه می‌دهد. این غده که مسئول ترشح هورمون های مخصوص به خود است، نقش مهمی را در حفظ سلامتی در بدن شما دارد. هورمون های مترشحه از غده تیروئید بر اعمال سایر اندام های بدن نیز تاثیر می‌گذارد و برای حفظ عملکرد صحیح آنها ضروری هستند.
کم کاری یا پرکاری تیروئید از مشکلات بسیار رایجی است که در سنین مختلف میتواند برای افراد به وجود آید. این گونه مشکلات که در سنین مختلف اتفاق میفتند، علائم مخصوص به خود را دارند و در بازه های سنی مختلف، متفاوت‌اند. در دوران سالمندی معمولا کم کاری تیروئید بسیار شایع است که باید به آن توجه زیادی داشته باشید و در صورت بروز هر گونه مشکلی، لازم است آن را پیگیری کنید.
تغییرات تیروئید در دوران سالمندی
در دوران سالمندی که از حدود ۶۵ سال آغاز میشود، بدن تغییرات زیادی از خود نشان می‌دهد. بسیاری از این تغییرات متوجه هورمون ها و غدد درونریز و برونریز در بدن هستند. معمولا در این دوره ترشح هورمونها کم می‌شوند. در ادامه این تغییر و تحول ها میتوان به بی اشتهایی اشاره کرد که معمولا به بی اشتهایی عصبی در سالمندان منجر میشود و ممکن است به ضعف و تحلیل عضلانی نیز منتهی شود.
پوکی استخوان یکی از مشکلات رایج دوران سالمندی است. این مسئله به دلیل کاهش هورمون استروژن در آنها اتفاق میفتد. غدد پاراتیروئید نیز که در قسمت پشتی غده تیروئید قرار دارد، ترشح کمتری در دوران پیری دارد. این مسئله میتواند بر روی متابولیسم ویتامین D موثر باشد.
با افزایش سن غده تیروئید دچار کاهش حجم و اندازه میشود. این مسئله معمولا تا جایی ادامه دارد که در معاینات بالینی، پزشک قادر به لمس این غده نیست. میزان ید دریافتی در برنامه غذایی روزانه سالمندان کاهش می‌یابد. این مسئله به دلیل کاهش در مصرف نمک یددار در این سنین رخ می‌دهد. همچنین این مورد میتواند به دلیل مشکلات گوارشی و جذب نشدن ید در بدن این افراد نیز رخ دهد. در سنین پیری تیروئید به اندازه سنین جوانی قادر نیست از گردش خون ید برداشت کند و در نتیجه آن تولید هورمون تیروکسین در آنها کاهش می‌یابد.
بیماری های تیروئیدی در سالمندان
تیروئید یکی از مهمترین اعضا در بدن انسان است و بیماری ها و مشکلات مربوط به آن مخصوص سن خاصی نیست. از بیماری هایی که به تیروئید مربوط می‌شوند، میتوان به اختلال در عملکرد تیروئید به صورت کم کاری یا پرکاری آن، اشاره کرد. همچنین غده تیروئید ممکن است دچار التهاب شود که با آن تیروئیدیت گفته میشود. گره های خوش خیم یا سرطانها که به صورت تومور در این قسمت بروز می‌بایند نیز، یکی دیگر از بیماری های مربوطه به تیروئید است که سلامتی انسان را تهدید می‌کند و باید به آن توجه زیادی داشته باشید.
ایجاد تومور در تیروئید چه به صورت خوش خیم و چه بدخیم، اختلال در عملکرد آن و بیماری های دیگری مثل خود ایمنی، معمولا با افزایش سن پدید می‌آیند. تیروئیدیت هاشیموتو یک مثال از بیماری های خود ایمنی است که بیشتر در سنین یالا رخ می‌دهد. کمبود ید میتواند اثرات منفی زیادی بر سلامت تیروئید در انسان بگذارد. گواتر یکی از بیماری های شایعی است که در اثر کمبود ید، خصوصا در دوران سالمندی افراد به آن مبتلا می‌شوند.
پرکاری تیروئید چیست؟
در این حالت که تیروئید شما، بیش از اندازه هورمون تولید و ترشح می‌کند، سبب میشود تا تاثیرات گسترده‌ای را در بدن خود شاهد باشید. بعضی از بیماری ها خصوصا در دوران سالمندی سبب پرکاری تیروئید می‌شوند. از این بیماریها میتوان به گریوز و بازدو اشاره کرد.
پرکاری تیروئید میتواند علائم و تاثیرات گسترده‌ای را در بدن شما داشته باشد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم. معمولا یکی از این نشانه ها افزایش ضربان قلب در انجام کارهای روزانه است. در همین راستا احساس بیقراری و تحریک پذیری شدید نیز به سراغ شما می‌آید و ممکن است به میزان کمی فشار خون شما نیز بالا رود. به همین دلیل معمولا افراد تعریق زیادی دارند و به گرما و دمای بالا حساس می‌شوند.
افراد مبتلا به پرکاری تیروئید اشتهای مناسبی دارند اما شاهد کاهش وزن شدیدی در خود هستند. این مسائل میتواند به مرور منجر به ضعف عضلات و لرزش در انگشتان شود. ریزش مو، تغییر در ضخیم شدن پوست و برجسته شدن چشمها نیز از دیگر علائم پرکاری تیروئید هستند.
این اختلال در عملکرد صحیح تیروئید میتواند بر خصوصیات جنسی نیز تاثیر بگذارد. در خانمها تعداد دفعات قاعدگی کاهش یافته یا حجم خونریزی در آنها کم میشود. در آقایان نیز این مسئله میتواند به صورت بزرگ شدن پستانها بروز یابد. باید بدانید این علائم پس از درمان پرکاری تیروئید برطرف می‌شوند و در صورت ادامه یافتن، باید به صورت دقیق علت‌یابی شوند.
بهترین راه برای تشخیص این بیماری معاینه بالینی توسط پزشک متخصص است. پس از آن با اندازه‌گیری میزان هورمونهای تیروئید و آنتی بادی‌های تحریک کننده آن میتوان به میزان فعالیت این غده پی برد. همچنین پزشک برای تشخیص مشکل پرکاری تیروئید مقدار کمی ید رادیواکتیو برای بیمار تجویز می‌کند.
برای درمان پرکاری تیروئید باید در ابتدا پزشک علت ایجاد آن را به صورت دقیق شناسایی کند. سپس با تشخیص پزشک از داروهای ضدتیروئید که غالبا خوراکی هستند، استفاده کنید. ید رادیواکتیو نیز یکی دیگر از راهکارهای درمانی است که با احتیاط بیشتری تجویز میشود. برای درمان پرکاری تیروئید در سالمندان باید شرایط جسمانی او در نظر گرفته شود. اغلب این افراد داروهای دیگری نیز مصرف می‌کنند؛ در نتیجه تداخل های دارویی ممکن است سلامتی این افراد را تهدید کند.
کم کاری تیروئید در سالمندان
مشکل کم کاری تیروئید در سالمندان ممکن است در ابتدا علائم و نشانه های خاصی نداشته باشد و به مرور و با پیشرفت بیماری، فرد به وجود این مسئله پی ببرد. از سوی دیگر سالمندان ممکن است برخی از این علائم را به کهولت سن و پیری ربط دهند و آنها را پیگیری نکنند. اما میتوان به خستگی زیاد، کم شدن قدرت شنوایی و ضعف در حافظه به عنوان علائم کم کاری تیروئید اشاره کرد.
یکی از شایعترین علائمی که به علت کم کاری تیروئید در افراد، خصوصا در سالمندان ظاهر میشود، ضعف و سستی عضلات است. این مسئله روی دستگاه گوارش و دفع فرد نیز اثر می‌گذارد؛ یبوست یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که در نتیجه کم کاری تیروئید فرد یا آن روبه‌رو میشود. این افراد در مقایسه با گذشته توانایی کمتری در تحمل سرما دارند و دچار ریزش مو و خشکی پوست می‌شوند. کم کاری تیرویید، باعث پف کردن چشم ها میشود. خیرگی نگاه و بیرون زدگی چشم ها نیز از دیگر نشانه های کم کاری تیروئید است که ممکن است حتی پس از پایان دوره درمان این بیماری نیز، برطرف نشود.
کم کاری تیروئید میتواند بر چرخه جنسی بانوان نیز تاثیر بگذارد. در این شرایط قاعدگی ها معمولا کوتاه‌تر شده و بازه زمانی بین آنها طولانی‌تر میشود. این مشکلات درمان می‌شوند، اما در صورت عدم درمان ممکن است باعث قطع شدن قاعدگی فرد شود. اگر شما باردار باشید و به کم کاری تیروئید مبتلا باشید احتمال سقط جنین نیز بالا میرود.
سالمندان به دلیل کهولت سن و مشکلات ناشی از آن نیاز است تا در بازه زمانی مشخصی برای کنترل و بررسی وضعیت جسمانی خود اقدام کنند. بررسی هورمون های تیروئید نیز یکی از این تست هاست که معمولا کمک بزرگی برای تشخیص کم کاری تیروئید در افراد بی علامت دارد.
درمان در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید به این شکل است که از درمان های جایگزینی هورمون های تیروئیدی استفاده می‌کنند. یکی از داروهایی که در روند درمان معمولا به بیماران تجویز میشود، قرص لووتیروکسین است. در مصرف این گونه داروها باید به بیماری های زمینه ای در سالمندان نیز توجه شود تا این مسائل سلامتی آنها را به خطر نیندازد.
یکی از دلایل کم کاری تیروئید عدم ترشح TSH است. پزشکان برای تشخیص این مشکل، سنجش میزان ترشح TSH را انجام می‌دهند. این هورمون از غده هیپوفیز ترشح میشود. لازم به ذکر است که مصرف مواد غذایی مختلفی میتوانند باعث ترشح این هورمون از هیپوفیز شوند و به روند بهبود کم کاری تیروئید سرعت ببخشند. از این موارد میتوان به کلم، شلغم، دانه سویا و بادام زمینی اشاره کرد. این مواد غذایی که گواتروژن نام دارند، میتوانند از جذب ید پیشگیری کنند. باید به این نکته توجه کرد که در صورتی که این مواد را گرم کنید، خاصیت خود را از دست می‌دهند.
مشکلات تیروئید بر اساس سن و جنسیت
به صورت کلی تیروئید در ۰.۵ تا ۳ درصد سالمندان به صورت پرکار فعالیت می‌کند. در حالی که میزان کم کاری در بین آنها ۰.۵ تا ۳.۸ درصد است. بیشتر سالمندان به کم کاری تیروئید مبتلا می‌شوند و این مسئله میتواند یکی از دلایل چاقی، خستگی و افسردگی در آنها باشد که در ابتدا علائم مشخصی را از خود نشان نمی‌دهد.
تحقیقات نشان داده که مشکلات ناشی از اختلال در عملکرد غده تیروئید در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد. پرکاری تیروئید در سنین پیری به علاوه کلسترول بالا میتواند خطر بیماری های قلبی را برای سالمندان ایجاد کند. همچنین کم خونی یکی از مشکلات رایجی است که سالمندان و بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید با آن روبه‌رو هستند.
در سرم خون سالمندان تبدیل هورمون T4 به T3 به میزان بسیار کمتری در مقایسه با سال های جوانی انجام می‌گیرد. کاهش T3 به عنوان یکی از هورمون های اصلی تیروئید میتواند مشکلات زیادی را برای آن ایجاد کند. با بالا رفتن سن سالمند میزان ید کمتری را دریافت می‌کند، که کاهش هورمون های تیروئید را در پی دارد. در این حالت ترشح TSH بالا میرود که در نهایت منجر به تحریک غدهی تیروئید میشود و به بزرگ شدن آن می‌انجامد.
تیروئید و سالمندان
تیروئید یکی از مهمترین عضوها در بدن شماست. هورمون های مترشحه از آن میتواند روی اعمال مختلفی در بدن شما تاثیر بگذارد. از سنین کودکی رشد فرد تحت تاثیر این هورمون ها اتفاق میفتد و تا پایان عمر تاثیراتش قابل مشاهده است. بسیاری از مشکلات در ظاهر علامت‌های جدی ندارند؛ اما به مرور زمان و با علت‌یابی دقیق پزشک متخصص متوجه میشود که مشکل اصلی در تیروئید فرد است.
در دوران سالمندی با توجه به کهولت سن، تغییرات روحی و جسمی زیادی متوجه فرد میشود. یکی از این مسائل بیماری هایی است که غده تیروئید باعث آن میشود. پرکاری و کم کاری تیروئید رایج ترین مشکلی است که در سالمندان در ارتباط با این غده اتفاق میفتد. کم کاری تیروئید که برخلاف پرکاری آن علائم واضح و مشخصی ندارد، نیاز به بررسی و تست بیشتری دارد و معمولا با چاقی و حس افسردگی بروز می‌یابد. در نتیجه کنترل وضعیت جسمانی و سلامتی خصوصا در دوران سالمندی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
