یکی از مباحثی که باید در رابطه با آن اطلاعات کافی داشته باشید، بیماری دیابت در سالمندان است. در واقع بیش از ۱۰ درصد سالمندانی که بالای ۶۰ سال سن دارند از این عارضه رنج می‌برند. طبق نظر پزشکان از دلایل عمده‌ای که موجب دیابت در سالمندان می‌شود، میتوان به عدم فعالیت ورزشی و عدم داشتن تغذیه مناسب اشاره کرد. از این رو بهتر است سالمندان به طور سالانه دوبار قند خون بدن خود را اندازه بگیرند. اگر فرد سالمندی به دیابت یا همان قند خون مبتلا باشد باید نسبت به بهبود شرایط جسمی و روحی آن اقدامات لازم انجام بگیرد. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا در رابطه با تغذیه سالمندان دیابتی اطلاعات جامعی به دست آورید.
اهمیت تغذیه در سالمندان دیابتی
دیابت یکی از بیماری‌های شایع در سراسر جهان است که به دلیل عدم وجود انسولین کافی در خون ایجاد می‌شود. زمانی که در خون فرد انسولین به مقدار کافی وجود نداشته باشد، میزان قند خون بدن هم افزایش چشمگیری پیدا میکند. همین افزایش قند خون بدن میتواند موجب بروز بیماری‌های مختلفی در بدن شود. این بیماری محدودیت سنی خاصی ندارد و میتواند افراد را در هر سن و سالی اعم از کودک و سالمند درگیر کند. در واقع بیماری دیابت به هیچ عنوان به جنسیت و سن فرد ارتباطی ندارد. اما سالمندان به دلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی که دارند بیشتر در معرض این بیماری قرار خواهند داشت.
خوشبختانه علم پزشکی در این زمینه پیشرفت چشمگیری داشته، به طوری که برای درمان این عارضه و جلوگیری از ابتلای به آن راه و روش‌های بسیاری را پیش روی پزشکان قرار داده است. یکی از رایج‌ترین و بهترین راه‌های درمان دیابت، رعایت نکات مربوط به تغذیه است.
سالمندان دیابتی بهتر است به منظور بهبود وضعیت جسمی و جلوگیری از شدت یافتن این بیماری، برنامه غذایی مناسب داشته باشند. اهمیت تغذیه مناسب میتواند در بهبود شرایط جسمی و روحی فرد سالمند مبتلا به دیابت به شدت تاثیرگذار باشد. از نظر پزشکان هر چه سن افراد افزایش پیدا میکند باید نسبت به خورد و خوراک خود دقت بیشتری داشته باشند. در بسیاری از مواقع داشتن یک برنامه غذایی روتین و اصولی میتواند دیابت فرد را کنترل کنند، از این رو نباید از تغذیه غافل شوید. اما شاید این سوال برای شما مطرح شده باشد که کدام موادغذایی برای سالمندان دیابتی مفید یا مضر هستند؟ آیا نسبت به شناخت این مواد آگاهی و شناخت کافی دارید؟ در ادامه با مواد غذایی مفید و مضر برای سالمندان دیابتی آشنا خواهید شد.
مواد غذایی مضر برای سالمندان دیابتی
این دسته از افراد به منظور کنترل کردن قند خون بدن و بهبود شرایط بدنی، باید از مصرف مواد غذایی مضر بپرهیزند. بدین ترتیب از مصرف موادغذایی که شامل شیر و لبنیات پرچرب، آبنبات، کیک و کلوچه، برنج سفید، قهوه، مویز، نان سفید، بیکن، سیب زمینی سرخ کرده و… بپرهیزند. از دیگر نکاتی که باید در تغذیه سالمندان دیابتی باید به آن توجه داشت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف چربی زیاد، چربی‌های اشباع شده میتواند موجب تشدید علائم دیابت در بدن فرد شود.
- وعده‌های غذایی باید به صورت روتین و متعادل مصرف شوند.
- اگر فرد سالمند اضافه وزن داشته باشد، باید برای کاهش وزن خود اقدام کند.
- با کمک پزشک باید تعداد وعده‌ها و کالری مورد نیاز و روزانه بدن فرد سالمند بررسی شود.
- از مصرف مواد غذایی که سدیم بالایی دارند به شدت خودداری کنید.
مواد غذایی مفید برای سالمندان دیابتی
تغذیه سالمندان باید جامع و کامل باشد تا بتواند تمام نیازهای بدن آن‌ها را تامین کند. حدود ۴۵ تا ۶۵ درصد کالری روزانه افراد سالمند را کربوهیدرات تشکیل داده است. کربوهیدراتها هم انواع مختلفی دارند، برای افراد سالمند بهتر است بخش عمده آن کربوهیدرات فیبردار باشد. این دسته از کربوهیدراتها به هضم غذا و بهبود وضعیت دستگاه گوارش کمک بسیاری خواهد کرد. کربوهیدرات ساده هم میتواند وارد بدن سالمندان شود و هیچ ضرری برای آن‌ها نخواهد داشت، اما کربوهیدرات فیبردار به دلیل فیبر بالایی که دارد از خواص درمانی بالایی برخوردار است.
علاوه بر این موضوع حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد کالری دریافتی روزانه افراد سالمند چربی‌ها هستند. این چربی‌ها بهتر است از چربی‌های غیر اشباع باشد. سالمندانی که مبتلا به دیابت هستند هم باید پروتئین مورد نیاز بدن خود را تامین کنند، برای افراد دیابتی حدود ۱۰ درصد کالری روزانه را پروتئین‌ها تشکیل می‌دهند.
اما با این تفاسیر مواد غذایی مفید برای سالمندان دیابتی عبارتنداز:
- پیاز و سیر می‌توانند با افزایش سطح انسولین بدن، موجب سوخت و ساز گلوکز در کبد شود.
- سعی کنید مصرف سبزیجاتی که دارای بتاکاروتن، آنتی اکسیدان، ویتامینE، C هستند را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
- مصرف میوه‌هایی چون مرکبات، توت، کیوی، طالبی و… میتواند ویتامین C بسیاری وارد بدن کند.
- سالمندان می‌توانند مصرف لبنیات کم چرب را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
- مصرف ماهی به صورت روتین و هفتگی میتواند احتمال ابتلا به دیابت نوع دوم را حدود ۵۰ درصد کاهش دهد. اسیدهای چرب و امگا۳ موجود در ماهی هم میتواند تامین کننده چربی بدن باشد.
- سویا ماده غذایی است که میتواند علاوه بر قند خون بدن، روی چربی بدن هم تاثیرگذار باشد.
سخن پایانی
همیشه افزایش غیرطبیعی قندخون نشان دهنده کمبود انسولین در بدن است. اگر انسولین به اندازه کافی در خون وجود داشته باشند، قند خون بدن همیشه در شرایط متعادل قرار دارد. اگر بدن نسبت به انسولین موجود مقاومت نشان دهد، خطر ابتلا به دیابت نوع دوم افزایش پیدا میکند.
دیابت یکی از بیماری‌های شایع در بین سالمندان است، از این رو می‌توانید با داشتن یک برنامه غذایی درست، نسبت به بهبود این بیماری اقدامات لازم را انجام داد. در این بخش سعی کردیم تا شما را علاوه بر دیابت، با مواد غذایی مفید و مضر برای سالمندان دیابتی آشنا کنیم.
سوال متداول
چگونه میتوان از بیماری دیابت پیشگیری کرد؟
اندازهگیری قند خون بدن، اقدامات دارویی به موقع و داشتن برنامه غذایی درست و اصولی میتواند از بیماری دیابت پیشگیری کند.
استفاده از مواد فیبردار چه تاثیری میتواند به روی دستگاه گوارش سالمندان داشته باشد؟
احساس سیری، پیشگیری از پرخوری، فعالیت معده، دفع مواد به دلیل حجم بالا و…. از مزایا استفاده از فیبر است.
بهترین کربوهیدراتها برای بدن کدامند؟
بلغور، جو دو سر، برنج قهوهای و ذرت از بهترین کربوهیدراتها برای بدن سالمندان هستند.
