A
سلامت جسمی سالمندان

پیشگیری از بیماری ­های شایع در سالمندان

سالمندی معادل بیماری و ناخوشی نیست؛ اما با شروع دوره سالمندی با تغییراتی که در بدن اتفاق میفتد، احتمال ابتلا به بیماری­ ها بالاتر می­‌رود. افرادی که سبک زندگی سالمی را از دوران جوانی در پیش گرفته باشند، سلامتی خود را در دوره سالمندی تضمین کرده‌­اند. در ادامه درباره بیماری های شایع در سالمندان صحبت می‌کنیم.

از بیماری­ های شایع دوران سالمندی می‌­توان به بیماری­ های قلبی عروقی، اختلالات اسکلتی عضلانی و اختلالات غدد درون ­ریز اشاره کرد. از مهم­ترین بیماری‌های مربوط به اختلالات غدد می‌­توان به بیماری دیابت اشاره کرد. با افزایش زندگی کم ­تحرک و افزایش شیوع چاقی، شانس ابتلا به بیماری ­ها بالاتر رفته است. فشاری خون بالا در سالمندان شیوع بیشتری دارد و یکی از علل مهم ابتلا به بیماری قلبی است. پوکی استخوان در گروه بیماری­ های اختلالات اسکلتی عضلانی قرار می­‌گیرد و در آن استخوان‌­های فرد تحلیل رفته و خطر شکستگی افزایش پیدا می‌­کند. افزایش این بیماری­‌ها موجب کاهش عملکرد فردی و اجتماعی فرد می‌­شود و ممکن است سالمند را از فعالیت در اجتماع باز دارد.

بیماری های شایع در سالمندان

بیماری­های قلبی عروقی

چه عواملی موجب بیماری­ های قلبی عروقی می­شود؟

  • سن: با افزایش سن و ورود به دوره سالمندی، تغییرات فیزیولوژیکی متعددی در قلب رخ می‌­دهد. این تغییرات منجر به کاهش عملکرد قلب شده و خون­رسانی را دچار مشکل می­‌کند.
  • وجود استرس به ­صورت مزمن: موجب ترشح هورمون­‌هایی مثل کورتیزول می­‌شود. مقدار بالای کورتیزول در بدن موجب ابتلا به بیماری قلبی عروقی م‌ی­شود. سالمندان باید علل استرس خود را شناسایی کنند و در جهت مدیریت آن اقدامات لازم را انجام دهند، زیرا استرس می‌تواند همه جنبه‌­های زندگی آن­‌ها را تحت ­تاثیر قرار دهد.
  • عادات زندگی مثل تغذیه، ورزش و دخانیات: سالمندانی که از مواد غذایی سالم و تازه استفاده می­‌کنند و در برنامه غذایی خود، تنوعی از همه مواد غذایی سالم را دارند، کمتر از سایرین به بیماری­ های قلبی عروقی دچار می­‌شوند. محققان از وجود ارتباط قوی بین تغذیه سالم و سلامت سیستم قلبی عروقی سخن می­‌گویند. یکی از فاکتورهای اساسی و مهم در سلامتی قلب، ویتامین D است. تحقیقات ثابت کرده، سطوح پایین ویتامین D در سالمندان، به­ تنهایی موجب افزایش بیماری­ های قلبی در سالمندان می­‌شود. محدودیت مصرف نمک نیز به همگان توصیه شده و سالمندان به ­دلیل حساس ­بودن دوره سالمندی، باید در مصرف نمک دقت لازم را داشته باشند.
  • نداشتن فعالیت: برای داشتن قلب سالم و برخوردار ­شدن از یک زندگی سالم، باید ورزش در برنامه روزانه گنجانده شود. ورزش ­کردن ۳بار در هفته به ­مدت حداقل نیم ­ساعت، باعث می­‌شود عضله قلب در افراد سالمند، تقویت شود، فشارخون تنظیم گردد، سطح کلسترول خوب در خون بالاتر رود و سطح کلسترول بد خون پایین آید. دقت کنید، شدت ورزش باید به­ حدی باشد که باعث سرگیجه، درد سینه، تنگی­ نفس نشود. با توجه به توانایی هر فرد، شدت فعالیت مورد­نظر مشخص می‌شود. راحت­‌ترین فعالیت برای ورزش­ کردن، پیاده­‌روی است. می­‌توان با قدم‌­های بلند پیاده‌­روی سریع داشت و یک ورزش لذت­بخش را تجربه کرد. برای بهره‌­مندی بیشتر از مزایای ورزش و ترغیب­ کردن خود به داشتن فعالیت، می‌­توانید به دوستان خود پیشنهاد انجام این­ کار را بدهید.
  • سیگار ­کشیدن: یکی از فاکتورهای اساسی در بیماری­ های قلبی عروقی است. افراد سیگاری چندین برابر بیشتر از دیگران به سکته­ های مغزی و حملات قلبی دچار می­‌شوند. سیگار باعث می‌­شود، اکسیژن خون کاهش یابد و به بافت قلب و عروق‌­ها آسیب جدی وارد شود. مواد مضر در سیگار، باعث پیشرفت بیماری آترواسکلروز می­‌شوند، در رگ‌­ها تشکیل پلاک می‌­دهند و بالطبع آن سکته قلبی رخ می‌­دهد.
  • بیماری­ های زمینه‌­ای: بیماری‌های زمینه‌ای خود به تنهایی می‌تواند باعث بیماری های شایع در سالمندان شود. مثل کم ­خونی، بیماری­ های ارثی و ژنتیکی، جز ریسک ­فاکتور­های خطر ابتلا به بیماری­ های قلبی عروقی است.

مشکلات قلبی بعد از ۴۰ سالگی را بشناسید [فایل صوتی]

اختلالات اسکلتی- عضلانی

در هر دوره‌­ای، بروز مشکلات اسکلتی عضلانی وجود دارد؛ ولی به ­دلیل حساس بودن دوره سالمندی، باید توجه ویژه­‌ای به این مساله داشت. یکی از اختلالات مهم اسکلتی عضلانی در سالمندان، پوکی استخوان است که یکی از بیماری های شایع در سالمندان شناخته می‌شود. این اختلال به­ عنوان بیماری خاموش شناخته می­‌شود. در این بیماری، استخوان­‌ها مواد معدنی خود را از دست داده و شکننده­‌تر می­‌شوند. ممکن است با کوچکترین ضربه و یا زمین­خوردن، استخوان­ها شکسته شوند.

بهبودی شکستگی استخوان در سالمندان نسبت به بقیه افراد دیرتر اتفاق می­فتد. پوکی استخوان به­ دلیل اختلالات هورمونی و یائسگی، بیشتر در زنان دیده می­‌شود. کاهش هورمون تستوسترون در مردان باعث ایجاد پوکی استخوان می‌­شود. داشتن تحرک بیشتر، عدم مصرف سیگار و داشتن تغذیه سالم از پوکی استخوان پیشگیری می­‌کند.

بعضی از بیمار‌ی­‌ها مانند اختلالات تیروئید، بیماری­ های مزمن کبد و کلیه موجب افزایش پوکی استخوان می­‌شوند، به ­همین دلیل، افراد سالمند باید تحت نظر پزشک باشند تا از ایجاد عوارض بیشتر پیشگیری کنند. شیر کم­ چرب برای سالمندان عزیز، منبع خوبی برای کلسیم است. باید شیر را بدون هیچ افزودنی مصرف کرد تا کلسیم آن، کاملا جذب بدن شود. هر ­روز مواد غذایی حاوی کلسیم باید مصرف شود. به­ جز لبنیات، انواع کلم، تربچه، کنجد و سایر موادغذایی منبع خوبی برای دریافت کلسیم هستند. ویتامین D باعث افزایش جذب کلسیم می­‌شود و از پوکی استخوان در افراد سالمند جلوگیری می­‌کند. مهم­ترین منبع دریافت این ویتامین، قرار­ گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید است. این بدان معنی است که تابش نور خورشید از پشت پنجره هیچ تاثیری در ساختن ویتامین D ندارد.

سالمندان باید از مصرف نوشابه­‌های گازدار جدا خودداری کنند، زیرا این نوشیدنی زمینه­ ساز انواع بیماری‌­ها است و از جمله موجب پوکی استخوان شدید می­‌شود. از عوامل موثر دیگر در پوکی استخوان، دخانیات است. مصرف دخانیات را باید سریعتر ترک کرد. مصرف دخانیات همه جنبه‌­های زندگی شما را تحت ­تاثیر قرار می‌­دهد و باعث کاهش کیفیت زندگی می‌­شود. باکتری­ های پروبیوتیک، از پوکی استخوان پیشگیری می­‌کند. مصرف فرآورده­‌های پروبیوتیک را در برنامه غذایی خود داشته باشید.

فشار خون بالا در افراد مسن

اختلالات غدد درون ­ریز از بیماری های شایع در سالمندان

سیستم غدد درون ­ریز بدن، شبکه گسترده‌­ای در تمام بدن است که کار تولید و ترشح هورمون‌­ها را به ­عهده دارد. اختلال در این سیستم می­‌تواند موجب بروز بیماری­‌های متعددی شود. غدد درون­ ریز در فوق­ کلیه، هیپوتالاموس، تخمدان‌­ها، جزایر لانگرهانس، بیضه­‌ها، تیروئید و چند عضو دیگر بدن وجود دارند. اختلال در هر کدام از این اجزا، موجب بروز یک یا چند بیماری می‌­شود. ما در این­جا به اختلالات شایع دوره سالمندی اشاره می­‌کنیم:

  • غدد فوق­ کلیه: اگر به­ خوبی کار نکنند موجب خستگی، تغییرات پوستی، کم­‌آب شدن بدن سالمندان می‌­شوند. در اثر پرکاری غدد فوق کلیه، سندرم کوشینگ به ­وجود می‌­آید. این بیماری موقعی رخ می­‌دهد که در بدن فرد بیش­ از­ حد لازم، کورتیزول وجود داشته باشد که باعث تغییر خلق و خو، افزایش چربی بدن، سینه­ های بزرگ در مردان، افزایش مو در صورت زنان و خیلی از موارد دیگر می‌­شود.
  • جزایر لانگرهانس: آسیب به جزایر لانگرهانس، موجب بروز دیابت در افراد سالمند می‌­شود. این جزایر، مسئولیت تولید و ترشح هورمون‌های انسولین و گلوکان را بر­ عهده دارند. یکی از شایع‌­ترین بیماری های مربوط به غدد درون ­ریز، دیابت است. دوری از استرس، تغذیه سالم، دوری از غذاهای فرآوری شده و ورزش­ کردن، از فاکتورهای مهم در کنترل قندخون و پیشگیری از ابتلا به دیابت است.
  • تیروئید: وجود اختلال در تیروئید موجب کم­ کاری یا پرکاری آن می­‌شود. در پرکاری تیروئید، افراد دچار گواتر می‌­شوند. دراین افراد، کاهش وزن، تحلیل­ رفتن عضلات، خستگی، بی­ حالی و تغییر در اجابت مزاج دیده می‌­شود. کم ­کاری تیروئید در بین سالمندان شیوع بیشتری دارد و ضعف قوه ادارک و شناختی، خواب ­آلودگی، یبوست، ضعف شنوایی و احساس سرما از تظاهرات این بیماری است.
  • با افزایش سن، هورمون­‌های جنسی هم در زنان و هم در مردان سالمند کاهش می­‌یابد و موجب بروز بیماری­‌هایی مثل مشکلات پروستات، یائسگی و پوکی استخوان می­‌شود. برای درمان اختلالات جنسی در سالمندان، نباید استرس و نگرانی داشت. با مراجعه به پزشک می­‌توان بیشتر مشکلات مربوط به هورمون­‌های جنسی را حل کرد. با همه این توصیفات، در دوره سالمندی هم می­‌توان روابط زناشویی رضایت بخشی داشت.

جمع بندی

بیماری می‌­تواند هر فردی را در هر دوره‌­ای از زندگی درگیر کند. به­ دلیل حساس ­بودن دوره سالمندی، تاکید بیشتری بر روی سلامتی سالمندان می‌شود. باید همیشه مد­نظر داشت که داشتن سبک زندگی سالم، تاثیر مثبتی را در همه جنبه­‌های زندگی می­‌گذارد. اگر سالمندان عزیز، برای داشتن یک زندگی سالم، در مورد تغذیه، ورزش و دوری­ کردن از دخانیات، حساسیت لازم و کافی را داشته باشند و آن‌­ها را جز اصول زندگی خود قرار دهند، باعث ارتقاء کیفیت زندگی خود می‌­شوند و از یک زندگی بدون بیماری و مشکلات، بهره­‌مند می‌­شوند. همه این مراقبت‌ها باعث می‌شود بیماری های شایع در سالمندان کمتر دیده شوند.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا