نکاتی برای ایمپلنت دندان در سالمندان که باید بدانید
جراحی و درمان دندان از طریق ایمپلنت، بخش زیادی از گزینه‌های درمان دندان را به خود اختصاص داده است. در همین حال، سالخوردگی در سطح جهان در حال تسریع بوده و کشور ژاپن در صدر این لیست قرار دارد. این امر منجر به افزایش تعداد بیماران ایمپلنت دندان در سالمندان شده است. علاوه بر آن با افزایش روزافزون تعداد بیمارانی که تحت جراحی ایمپلنت قرار گرفته‌اند، نیاز به مراقبت و پرستاری از افراد مسنی که در گذشته تحت جراحی ایمپلنت بوده‌اند هم، بیشتر خواهد شد.
در دنیای امروز نسل بالای ۸۵ سال سن، یک چالش جدید برای حرفه دندان پزشکی است، چراکه زندگی این افراد اغلب تحت تاثیر چند بیماری و ضعف بدنی است. ایمپلنت در سالمندان، برای دندانپزشکان جز درمان‌های فردی به شمار می‌آید. منظور از درمان فردی آن است که هر شخص متناسب با مشکلات و ضعف های بدنی تحت درمان قرار خواهد گرفت. هرچه میزان سن افراد افزایش پیدا کند، اختلافات فردی هم بیشتر خواهد شد.
۴ دلیل برای درمان ایمپلنت در سالمندان
- اجتناب استفاده از پروتزهای محرک
- حفظ پروتزهای محرک
- تثبیت پروتزهای محرک
- تثبیت پروتزهای غیر محرک و ثابت
در علم دندانپزشکی، هنگام جراحی ایمپلنت در افراد مسن، دو جنبه بسیار مهم وجود دارد که باید در نظر گرفته شود:
- اول آنکه باید میزان رساندن آسیب و عوارض را به حداقل رساند
- دوم این واقعیت است که مشکلات پزشکی مانند سکته و… در بیماران مسن به طور قابل توجهی شایع‌تر است.
انجام جراحی ایمپلنت از طریق تصویربرداری توموگرافی می‌تواند میزان مشکلات ناشی از کهنسالی را کاهش دهد. جراحی ایمپلنت با کمک رایانه، یک جراحی بدون عیب‌ونقص را ممکن کرده و سطح پایینی از عوارض پس از جراحی و حداقل خطر خونریزی پس از جراحی را ارائه می‌دهد.
ایمپلنت بیش از یک دهه است که مورد استفاده عموم افراد قرار گرفته است. جراحی ایمپلنت در سالمندان لازمه اقدامات جدی بوده و ترمیم آن هم باید به‌گونه‌ای صورت گیرد که اصلاح مجددی برای آن لازم نباشد.
جراحی ایمپلنت، اکنون بخش زیادی از گزینه های درمان دندان را در اختیار دارد. این در حالی است که پیری در سطح جهانی شتاب گرفته و روزبه‌روز بر آمار آن افزوده می‌شود. کشور ژاپن بالاترین آمار افراد سالخورده را دارد و این عاملی شده تا با چالش ایمپلنت دندان در سالمندان روبه‌رو شوند. علاوه بر افرادی که در کهنسالی مجبور به انجام جراحی ایمپلنت شده‌اند، افرادی هم که در جوانی جراحی ایمپلنت انجام داده‌اند و حالا به دوران سالمندی رسیده‌اند، نیاز به مراقبت و رسیدگی از درمان های ایمپلنت دارند.
آمار نشان داده با پیشرفت علم و ساخت دستگاه‌های هوش مصنوعی، انجام جراحی ایمپلنت در سالمندان با عوارض جانبی کمتری صورت خواهد گرفت.
در حال حاضر، تعداد خرابی و از بین رفتن دندان، در افراد سالخورده، نزولی بوده و در مقابل نسبت بیمارانی که برای دندان های از دست‌رفته‌شان نیاز به جراحی ایمپلنت دارند هم کاهش یافته است. بر این اساس با وجود رشد تعداد افراد سالخورده، میزان افرادی که نیاز به جراحی ایمپلنت دارند، کاهش پیدا کرده است. اما در مقابل میزان افرادی که در جوانی تحت جراحی ایمپلنت قرار گرفته‌اند و اکنون در دوره سالخوردگی خود بوده و نیاز به مراقبت دارند، افزایش پیدا کرده است.
درمان پروتزهای محرک در سالمندان به دلیل صاف شدن برجستگی های لثه، نازک شدن غشاء مخاطی، کاهش کراتینیزاسیون، کاهش آستانه درد، کاهش میزان بزاق به دلیل مصارف دارویی و… با سختی مواجه است. و به دلایلی مانند کاهش فشار زبان و سخت شدن شرایط نگهداری از پروتز محرک، اغلب افراد سالمند به انجام جراحی ایمپلنت روی آورده و پیش‌بینی می‌شود که در آینده تعداد افرادی که تحت جراحی ایمپلنت قرار خواهند گرفت، رشد صعودی داشته باشد.
خطرات جراحی ایمپلنت در سالمندان
بدتر شدن شرایط بدنی در سنین سالمندی، می‌تواند خطراتی را برای جراحی ایمپلنت ایجاد کند. شرایطی که نیاز به مراقبت و توجه ویژه دارند شامل افرادی با بیماری‌های زیر است:
- بیماران قلبی عروقی
- بیماران دیابتی
- بیماران پوکی استخوان
- بیماران سرطانی
- بیماران روماتیسمی
- بیماران سوءتغذیه
این بیماری‌ها یا اثرات دارویی که برای درمان آن‌ها استفاده می‌شود، می‌توانند بر جراحی ایمپلنت، ترمیم زخم و درمان طولانی مدت ایمپلنت تأثیرگذار باشند. بنابراین ارزیابی وضعیت بیماری‌های فرد و مناسب بودن آن برای درمان ایمپلنت، بسیار حیاتی است. علاوه بر آن، در صورتی که مجبور به انجام جراحی ایمپلنت شوید، بهتر است از روش‌هایی مانند شبیه‌سازی با استفاده از توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی سه بعدی، جراحی بدون لبه، جراحی تک مرحله ای، کاشت و نصب فوری ایمپلنت ، استفاده از کاشت های کوتاه و باریک و … استفاده کنید. این روش‌ها جراحی ایمپلنت را با کمترین عوارض جانبی همراه می‌سازند.
در صورت داشتن خشکی دهان، بیماری پارکینسون، زوال عقل، بیماری روماتیسمی و موارد دیگر، توجه دقیق و نگهداری بعد از جراحی ایمپلنت دندان در سالمندان هم لازم است، چراکه این بیماری‌ها مانع از نگهداری ایمپلنت بعد از جراحی می‌شوند.
رعایت بهداشت دهان و دندان در افراد مسن به‌خصوص افرادی که تحت جراحی ایمپلنت قرار داشته‌اند، بسیار مهم بوده و جز اولویت‌های زندگی به‌شمار می‌آید. این در حالی است که شما هرقدر هم به بهداشت دهان و دندان اهمیت دهید و به طور مداوم آن را پیگیری کنید، در گذر زمان با کاهش بهداشت دهان و دندان روبه‌رو خواهید شد.
عملکرد ایمپلنت بعد از چند سال
این بدان معناست که وقتی بیماری که تحت جراحی کاشت ایمپلنت قرار گرفته، پیر می‌شود، مدت طولانی است که از کاشت استفاده کرده و حالا ایمپلنت و ساختار رویی آن رو به زوال است. انواع مشکلاتی که معمولا افراد به آن دلایل به دندانپزشکان مراجعه می‌کنند عبارتنداز:
- شکست رویه ایمپلنت
- افتادن رویه ایمپلنت
- شل شدن پیچ ایمپلنت
عملکرد دهان و دندان، با افزایش سن دچاد افول خواهد شد. این عملکردها مانند نیروی انسداد، فشار زبان و عملکردهای زبان و لب و… است.
رابطه بین عملکرد دهان و دندان و شرایط بهداشتی بیمار، درجه مراقبت و پرستار مورد نیاز را مشخص خواهد کرد. این بدان معناست که تنها درمان ایمپلنت در سالمندان با جراحی به اتمام نرسیده و نیاز به توانبخشی دارد.
بیشتر بخوانید: مراقبت از دندان مصنوعی
رسیدگی به بهداشت دهان و دندان و اصلاحات ایمپلنت در سالمندان به این دلایل باید مورد توجه قرار گیرد:
- اصلاح ایمپلنت در سالمندان با هدف راحتی در تمیز کردن آن‌ها (افزایش فاصله بین دندان‌ها برای سهولت تمیز کردن)
- تغییر از پروتز ثابت به یک نوع قابل جابجایی
- بهبود در پاسخ به مشکلات
- برداشتن و خوابیدن ایمپلنت در سالمندان (جلوگیری از آسیب فک و آسیب بافت نرم)
- دستورالعمل‌هایی برای پرستاران و بهبود مهارت‌های آن
- ارتباط با دندانپزشک مسئول و درخواست مراقبت
بهتر است انجام اقدامات بعد از ایمپلنت دندان در سالمندان توسط همان دندانپزشک صورت گیرد. چراکه دندانپزشک دیگری که اقدام به برطرف کردن مشکلات کند، درک دقیقی از نحوه انجام ایمپلنت در سالمند نخواهد داشت و اقدامات وی مفید نخواهد بود.
درمان کاشت ایمپلنت در سالمندان
بر اساس گفته‌های فوق، لازم است هنگام ارائه درمان ایمپلنت برای بیماران جوان و میانسال، پیری بیمار پیش بینی شود. از آنجا که برای مراقبت از بیمار ممکن است به کلینیک دیگری مراجعه کنید، لازم است اطلاعات درمان را به دندانپزشک بعدی منتقل کنید. طبق یک نظرسنجی از افراد مسن که به مراقبت های پرستاری احتیاج دارند، دوسوم بیماران ایمپلنت توسط دندانپزشکی که مسئول جراحی ایمپلنت نبوده تحت درمان قرار گرفته‌اند.
برای اطمینان از چنین موضوعی، توصیه می‌شود پرونده‌ای با تمام جزئیات از مراحل درمان ایمپلنت در سالمندان تهیه و در آخر به بیمار تحویل داده شود. با این حال، بیش از نیمی از دندانپزشکان که درمان های ایمپلنت در سالمندان را انجام داده‌اند، چنین پرونده‌هایی با ریز جزئیات تشکیل نداده‌اند.
بهتر است که نوع ایمپلنت در سالمندان یکدست باشد. از آنجا که ممکن است ایمپلنت اضافه شده و مجددا ساختار جدیدی به دلیل از دست دادن دندان، به دهان اضافه شود، ایمپلنت در سالمندان بهتر است یکدست باشد. به خصوص هنگامی که برای مراقبت از بیمار به کلینیک و دندانپزشک دیگری منتقل می‌شود کنترل کردن ایمپلنت دندان در سالمندان که طراحی یکدست دارد، آسان‌تر است.
ایمپلنت در سالمندان باید با قطعاتی انجام شود که از کیفیت لازم برخوردار باشد، چراکه اصلاح ایمپلنت در سالمندان، همچنین با عوارض جانبی جدیدی روبه‌رو خواهد بود. اگر بتوانید توانبخشی مناسبی انجام دهید و از قبل با پیش‌بینی خرابی عملکردهای دهان و دندان، به دلیل افزایش سن، عملکرد آن را بهبود ببخشید، با مشکلات کمتری مواجه خواهید شد.
حرف‌آخر
در درمان‌های ایمپلنت در سالمندان، محدودیت‌هایی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌شود به خطرات جراحی ایمپلنت، خراب شدن عملکردهای ایمپلنت و بدتر شدن شرایط نگهداری ایمپلنت اشاره کرد. شرایط بدنی و سالخوردگی در بهداشت دهان و دندان و همچنین ایجاد مشکلات ایمپلنت در سالمندان باید در رابطه با خطرات جراحی ایمپلنت مورد توجه قرار گیرد.
ارزیابی و توانبخشی مناسب در رابطه با بدتر شدن عملکرد ایمپلنت مهم است. در مورد بدتر شدن شرایط نگهداری و تغییر ایمپلنت در سالمندان به یک پروتز محرک و همچنین فعالیت‌های آگاهی‌بخشی، باید مورد بررسی قرار گیرد. علاوه بر این، ما پیشنهاد می‌دهیم که اقدامات برای پرداختن به برخی از مسائل مربوط به آموزش انجام شود. ما امیدواریم که در صورت تبدیل شدن به یک جامعه پیر، درمان‌های ایمپلنت دندان در سالمندان به بیماران کمک کننده باشد.
