با شروع دوران سالمندی در سن ۶۵ سالگی، تغییرات جسمی و روحی زیادی در فرد به وجود می‌آید. این دوره از زندگی با مشکلات و بیماری های مختلفی همراه است. به همین دلیل نیاز به مراقبت و توجه در این افراد بیشتر از سایر رده‌های سنی احساس می‌شود. معمولا افراد با شروع سن پیری، از کار خود بازنشسته می‌شوند و نیاز به استراحت و آرامش بیشتری دارند. به همین علت به سالمندان توصیه شده تا با شروع دوران پیری خود کار نکنند یا فعالیت سبکتری داشته باشند. موضوع مطلب ما درباره پرخوابی و خواب زیاد در سالمندان است.
در دوران سالمندی افراد به علت استراحت زیاد، دچار کم تحرکی و حتی در مواقعی، خواب بیش از حد می‌شوند. این عوامل میتواند زمینه‌ساز چاقی و مشکلات ناشی از آن شود. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند تا سالمندان به وضعیت سلامتی و سبک زندگی خود بیش از پیش توجه کنند.
بیشتر بخوانید: قرص خواب برای سالمندان
خواب زیاد در سالمندان چه دلایلی دارد؟
در دوران پیری، سالمندان با توجه به زمان آزادتر و کهولت سن، نیاز به استراحت و خواب را بیشتر از سنین دیگر احساس می‌کنند. به همین دلیل معمولا دیده شده که سالمندان در مقایسه با سایر افراد بیشتر می‌خوابند. از سویی دیگر، دوران سالمندی با بیماری‌ها و مشکلات مختلفی همراه است که فرد برای بهبود وضعیت جسمی و روحی خود نیاز به خواب و استراحت دارد.
برای بهبود بیماری‌ها نیاز است تا سالمند شما داروهای مختلفی را مصرف کنند. از عوارض جانبی این داروها معمولا خواب‌آلودگی و گیجی است. این مسئله در بین سالمندان بسیار رایج است. البته باید به این نکته اشاره کرد که باید تمام این نشانه‌ها به پزشک متخصص گزارش شود تا از بروز هر گونه مشکلی برای سالمند شما جلوگیری کنند. در بعضی مواقع آن قدر این خواب آلودگی و گیجی زیاد است که پزشک ترجیح می‌دهد از داروی دیگری استفاده کند.
مشکلاتی که باعث پرخوابی در سالمند می‌شوند
در بسیاری از سالمندان دیده شده که بیشتر طول روز را در خواب سپری می‌کنند. این مسئله میتواند یکی از نشانه‌های بیماری قلبی و عروقی در آن‌ها باشد که نیاز به بررسی بیشتر دارد. این مشکل میتواند شدیدتر باشد و حتی خطر مرگ را در این افراد بالا ببرد. پزشکان زیادی با بررسی تغییرات خواب و میزان خواب آلودگی در سالمندان سعی دارند تا از بروز مشکلات قلبی و عروقی در آن‌ها بکاهند. خواب زیاد با طول عمر نیز در ارتباط است و میتواند باعث کاهش طول عمر شود.
در تحقیقات دیگر مشخص شده که خواب آلودگی و خواب زیاد، با زوال عقلی و آلزایمر نیز در ارتباط است. این تحقیقات به مرور بیشتر شد و جامعه مورد بررسی گسترش پیدا کرد. در همین راستا پزشکان به این مسئله پی بردند که خواب زیاد در سالمندان همچنین میتواند بیانگر دیابت نوع ۲ باشد و ریسک ابتلا به سرطان های مختلف را ۲ برابر کند. خطر ابتلا به افزایش فشار خون نیز در این افراد به بیش از ۲ برابر، افزایش می‌یابد. به همین دلیل نمی‌توان از کنار این مسئله به سادگی گذر کرد و آن را به کهولت سن ربط داد.
میزان خواب کافی برای سالمندان
در ارتباط با خواب کافی سالمندان باید به این نکته توجه کرد که خواب شبانه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به همین علت سالمندان به هیچ عنوان نباید در مشاغل شیفتی و شب‌کاری فعالیت داشته باشند. این مسئله میتواند در ریتم خواب آن‌ها اختلال ایجاد کرده و به مرور زمان مشکلات بیشتری را برای آن‌ها رقم بزند. سالمندان باید در طی روز ۷ تا ۸ ساعت بخوابند. خواب صحیح شبانه میتواند تاثیر مثبتی بر عملکرد فعالیت‌های روزانه آن‌ها داشته باشد.
سالمندان میتوانند به در ساعات روز هم بخوابند. این خواب میتواند بین ۱ تا ۳ ساعت باشد و به سالمند شما کمک کند تا بتواند کارهای خود را بهتر انجام دهد. البته زمان خوابیدن بین روز نباید بعد از ساعت ۶ عصر باشد. چرا که این مسئله میتواند خواب شب آن‌ها را دچار اختلال کرده و بر کیفیت آن تاثیر بگذارد. به همین علت نیاز است تا سالمندان به ساعت خواب و نحوه آن توجه ویژه‌ای داشته باشند.
تاثیرات جسمی خواب زیاد در سالمندان
همانطور که خواب مناسب و منظم برای انسان مفید است، به همان میزان خواب زیاد میتواند مضر باشد. این مسئله در سالمندان بسیار جدیتر است و نیاز به بررسی و پیگیری دارد. خواب زیاد میتواند ناشی از مشکلات و بیماری های مختلفی در سالمندان باشد. اما این مسئله میتواند بر روند زندگی و شرایط جسمانی آن‌ها نیز تاثیرگذار باشد.
بسیاری از این سالمندان پس از ساعت ها خوابیدن، باز هم احساس خستگی می‌کنند و نمی‌توانند تا دقایقی بدن خود را به درستی حرکت دهند. سالمندان زیادی هستند که مشکلات حرکتی دارند. خواب زیاد میتواند این مشکلات را تشدید کند. خواب زیاد یکی از اصلی‌ترین دلایل کم‌تحرکی در سالمندان است. اولین نتیجه کم تحرکی، چاقی و مشکلات ناشی از آن است. بیماری هایی مثل دیابت، فشارخون و سنگ کلیه نیز میتواند به مرور زمان به سراغ این افراد بیاید.
بیشتر بخوانید: علت حرف زدن در خواب سالمندان
تاثیرات روحی پرخوابی در سالمندان
خواب زیاد در سالمندان علاوه بر تاثیراتی که بر شرایط جسمانی فرد می‌گذارد، میتواند شرایط روحی سالمندان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. افراد معمولا پس از ساعت‌ها خوابیدن، همچنان احساس خواب آلودگی و کسالت دارند. در سالمندان این مسئله بیشتر دیده می‌شود؛ به صورتی که ممکن است تا ساعت‌ها نتوانند عملکرد مناسبی داشته باشند.
به هم خوردن ساعت بیولوژیک بدن به مرور زمان میتواند مشکلات روحی و جسمی شدیدتری را در سالمندان به وجود آورد. به همین علت مهمترین مسئله در ارتباط با خواب، خصوصا در سالمندان، منظم بودن آن است.
تکرار این مسئله و تبدیل شدن آن به سبک زندگی در سالمندان، میتواند منجر به افسردگی و مشکلات روحی شود. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که افسردگی و خواب زیاد در سالمندان میتوانند علت و معلول هم باشند. بیشتر سالمندان معمولا برای فرار از حالت های بد روحی می‌خوابند و متاسفانه پس از بیداری نیز این حالت‌ها در آن‌ها باقی می‌ماند و حتی در مواردی تشدید هم می‌شود. طی تحقیقات به عمل آمده مشاهده شده سالمندانی که خواب بیش از حد دارند، ۲ برابر بیشتر از سایر سالمندان به افسردگی مبتلا می‌شوند.
بیشتر بخوانید: تاثیر اخبار منفی بر سالمندان
آلزایمر و خواب زیاد در سالمندان
یکی از بیماری‌هایی که به سبب خواب زیاد در سالمندان به وجود می‌آید، آلزایمر است. آلزایمر به آن دسته از بیماری‌هایی تعلق دارد که با افزایش سن، بروز پیدا می‌کند. به همین دلیل معمولا این بیماری در سالمندان دیده می‌شود. سالمندان با سبک زندگی نادرست و خواب نامنظم میتوانند خطر ابتلا به این بیماری را شدت بخشند و سلامتی خود را به خطر بیندازند.
سالمندانی که در طول روز بیش از حد چرت می‌زنند و دچار خواب آلودگی هستند، باید در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنند. این مسئله میتواند ناشی از تجمع بتا آمیلوئید در مغز آن‌ها باشد. تجمع بتا آمیلوئید و تولید مواد سمی میتواند از اصلی‌ترین دلایل ابتلای فرد به آلزایمر باشد.
آلزایمر دارای علائم اولیه است و میتوانند در اوایل ابتلای فرد، تشخیص داده شود. به همین علت به سالمندانی که مشکل خواب زیاد و خواب آلودگی دارند، توصیه شده تا اسکن مغز انجام دهند و در صورت بروز این مشکل به فکر درمان آن باشند. البته در این تحقیقات معمولا در سالمندانی که دچار آلزایمر می‌شوند، زوال عقلی کمتری دیده شده است.
بیشتر بخوانید: درمان بی خوابی شبانه سالمندان
نکاتی برای خواب مناسب سالمندان
علاوه بر ساعت خواب و منظم بودن آن، نکات دیگری نیز توصیه می‌شود تا سالمندان آن‌ها را در نظر بگیرند.
سالمندان برای جلوگیری از کم تحرکی، چاقی و داشتن خواب باکیفیت، باید ورزش منظم داشته باشند. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که این ورزش نباید پیش از زمان خوابیدن آن‌ها باشد.
مصرف کافئین میتواند باعث اختلال در خواب افراد شود. از همین رو به سالمندان توصیه می‌شود تا برای داشتن خواب بهتر، از خوردن قهوه و سایر مواد کافئین‌دار در شب بپرهیزند و سعی کنند تا از این مواد پیش از زمان ظهر استفاده کنند. داروهایی که سالمندان مصرف می‌کنند، میتواند در خواب آن‌ها اختلال ایجاد کند. به همین دلیل نیاز است تا در صورت بروز مشکلات خواب، حتما این موارد به پزشک آن‌ها گزارش شود تا در صورت امکان، داروی تجویز شده را تغییر دهند.
سالمندان معمولا خواب حساس‌تری دارند. به همین علت محیطی که در آن استراحت می‌کنند اهمیت زیادی دارد. بهتر است تا محیط خواب آن‌ها ساکت و تاریک باشد. همچنین از وسایل صوتی و تصویری در نزدیکی اتاق خواب آن‌ها استفاده نشود. داشتن فعالیت‌های مختلف در طول روز میتواند به کیفیت خواب سالمندان در شب کمک کند. این یکی از بهترین اقدامات برای اصلاح ریتم خواب آن‌هاست.
به طور کلی، خوردن الکل در سنین سالمندی توصیه نمی‌شود. خوردن این ماده پیش از خواب میتواند خواب سالمند را بی کیفیت کرده و نظم آن را دچار مشکل کند. در راستای خواب منظم و باکیفیت، سالمندان میتوانند از مکمل ملاتونین استفاده کنند. ملاتونین ماده‌ای است که در پاسخ به تاریکی و در هنگام خواب در مغز افراد ترشح می‌شود. یه همین دلیل میتواند به خواب بهتر سالمندان کمک کند.
برای جلوگیری از خواب زیاد در سالمندان می‌توانید در زمان‌هایی که این افراد دچار خواب آلودگی و کسالت شده‌اند، بخواهید تا فعالیت بدنی و تحرک داشته باشند. حتی می‌توانید با آن‌ها به بیرون از خانه بروید. در زمان‌های مختلف و بین ساعات روز با سالمند حرف بزنید و زمان بیشتری را به سالمندان خود اختصاص دهید. بسیاری از سالمندان برای فرار از تنهایی می‌خوابند که این مسئله به مرور زمان برای آن‌ها مشکلات زیادی را به بار می‌آورد. سعی کنید با فراهم کردن محیطی گرم و صمیمی در خانه، به بهبود شرایط روحی سالمند خود کمک کنید.
سالمندان و خواب زیاد
دوران سالمندی که از حدود ۶۵ سالگی آغاز می‌شود، با کاهش تحرک و خواب و استراحت همراه است. سالمندان معمولا در این دوره به مراقبت و توجه بیشتری نیاز دارند. این افراد با توجه به مشکلات و بیماری هایی که دارند، نیاز است تا زمان بیشتری را نسبت به سایرین به خواب و استراحت بپردازند. بهتر است سالمندان ۷ الی ۸ ساعت در روز بخوابند. همچنین پزشکان توصیه می‌کنند تا برای داشتن عملکرد بهتر، این افراد در ساعات روز، بین ۱ تا ۳ ساعت بخوابند.
در بسیاری از سالمندان مسئله‌ای به نام خواب زیاد یا خواب‌آلودگی دیده می‌شود. این مشکل میتواند در نهایت به بیماری های مختلفی مثل بیماری های قلبی و عروقی، آلزایمر، دیابت، افسردگی و… منجر شود. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند در صورتی که سالمند شما این نشانه ها را دارد، مغز او اسکن شود تا بتوان از بروز بیماری‌ها و مشکلات مختلف جلوگیری کرد.
